«Динамо» (Тбилиси) — «Шахтер» (Донецк) 1:1 (0:1)

«Динамо» (Тбилиси) — «Шахтер» (Донецк) 1:1 (0:1)

Чемпионат СССР 1968 года. Класс «А». 1-я группа. Матч № 09.
20 мая 1968 года. 18-15. Тбилиси. Стадион «Динамо». Перед матчем — дождь, 23 градуса. 34000 зрителей.
Судьи: Ю.Бочаров, Е.Борисовский, В.Зуев (все — Москва).
«Динамо»: С.Котрикадзе, Дзодзуашвили, Рехвиашвили, Челидзе, Цховребов, Петриашвили, Кутивадзе, Кикава (Л.Нодия, 60), Метревели (к), Г.Сичинава, Гавашели.
«Шахтер»: Дегтярев, Поллак, Першин, Губич, Дрозденко, Григорьев, Станкявичюс (Огирчук, 63), Глодянис, Яремченко, Лобановский (к), Евсеенко.
Голы:
0:1 Лобановский — 15
1:1 Метревели — 65

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ - не сохранился)

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

Советский спортლელო (Лело)ლელო (Лело)Заря ВостокаВечерний Тбилиси

Газета «Советский спорт» (Москва) от 22 мая 1968 года:

В жестоком цейтноте.
«Динамо» (Тбилиси) — «Шахтер» (Донецк). 1:1 (0:1).
Стадион «Динамо». 20 мая. Перед матчем — дождь. 23 градуса. 34 000 зрителей.
Судьи Ю. Бочаров, Е. Борисовский и В. Зуев (все — Москва).
«Динамо»: Котрикадзе, Дзодзуашвили, Рехвиашвили, Челидзе, Цховребов, Петриашвили, Кутивадзе, Кикава (Л. Нодия, 60), Метревели, Г. Сичинава, Гавашели.
«Шахтер»: Дегтярев, Поллак, Першин, Губич, Дрозденко, Григорьев, Станкявичус (Огирчук, 63), Глодянис, Яремченко, Лобановский, Евсеенко.
Голы: Лобановский (15), Метревели (65).
Дублеры — 1:1. Голы: у «Шахтера» — Веригин; у «Динамо» — Мачаидзе.
События в матче тбилисского «Динамо» и «Шахтера» развернулись так, что по характеру борьбы, ее содержанию он как бы распался на несколько периодов. Хозяева поля опасались Лобановского, план его нейтрализации наверняка был заранее тщательно продуман. В свою очередь, гости (это тоже стало очевидным сразу) определили для себя наиболее опасного из динамовцев. Они взяли Метревели в тиски плотной персональной опеки: весь матч Дрозденко ни на шаг не отпускал капитана тбилисцев.
Если что и могло озадачить гостей, так это линия атаки «Динамо», в которой на сей раз было только два чистых форварда — Метревели и Гавашели. Горняки не сомневались, что динамовцы, понятно, вряд ли ограничатся атаками малыми силами. Но для кого они, сосредоточив форвардов в центре, высвобождают фланги? Для Кутивадзе и Сичинавы? А может, для молодого Кикавы? Судя по запевке матча, защитникам «Шахтера» предстояло решить не такую уж простую задачу. Изюминка игрового плана динамовцев в том, мне кажется, и заключалась, что главным оружием своим в наступлении они избрали фланговые рывки.
Размеренный ход матча был самым неожиданным и решительным образом взорван Лобановским. Гости получили право на штрафной удар вдали от ворот у боковой линии. Даже то обстоятельство, что выполнить его готовился Лобановский, успевший дважды пристреляться к воротам с угловых, особых опасений не внушило: слишком уж далеко было до цели. Стенку динамовцы строить не стали, а просто собрались группкой на штрафной площади. Лобановский точно рассчитал удар, и мяч мимо зазевавшихся защитников и вратаря рикошетом от земли влетел в дальний угол ворот.
С этой минуты (с 15-й) и до перерыва мяч не покидал половины поля «Шахтера». Динамовцы, однако, не бросились очертя голову отыгрываться, хотя в их действиях присутствовало порой азарта больше, чем трезвого расчета. В этом неистовом штурме участвуют и «провинившиеся»: то крайние защитники уходят в рейды по флангам, то стопперы со время угловых маячат в штрафной площади гостей. К защитникам «Шахтера» тоже приходит подмога: оттягиваются назад и полузащитники, и нападающие. А за их спинами смело и надежно играл Дегтярев. Это ему во многом должна быть благодарна команда за то, что к перерыву счет не изменился. А ведь наедине с ним оставались и Метревели, и Гавашели, и Сичинава…
Все это время гости играли словно в жестоком цейтноте: они не имели ни секунды передышки и получили такую возможность только в перерыве между таймами.
«Шахтер» вышел после этого на поле с намерением выбить из рук соперников главный козырь — скорость и вынудить их увязнуть в паутине многоходовых комбинаций. Задача упрощалась, поскольку получасовой штурм отнял много сил не только у оборонявшихся, но и у атаковавших.
Темп игры резко упал. Но не угас ее накал. Изменился, если можно так выразиться, подтекст поединка. Впечатление, что динамовцы, израсходовав весь порох, смирились с поражением, только кажущееся. Они приноравливаются к игре, предложенной соперниками, ищут момента для перехвата инициативы. Долгих двадцать минут длится эта борьба, во время которой «Шахтер» подолгу контролирует мяч и… постепенно упускает инициативу. Одна из очередных контратак хозяев на 65-й минуте приносит успех— в сутолоке на штрафной площади Метревели находит щель и точно посылает мяч в незащищенный угол ворот. А спустя четыре минуты Дегтярев выручает свою команду: в непостижимом прыжке он успевает среагировать на сильный мяч, посланный Сичинавой с нескольких метров в верхний угол ворот.
…Так этот матч и запомнился: окрашенным в несколько цветов, матч, в котором соперники оказались достойными друг друга.
Г. Баканидзе, судья всесоюзной категории.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 21 мая 1968 года:

გუშინ…
თბილისი. “დინამოს” სტადიონი. 20 მაისი.
“დინამო” (თბილისი) — “შახტიორი” (დონეცკი) 1:1 (0:1).
“დინამო”: კოტრიკაძე, ძოძუაშვილი, რეხვიაშვილი, ჭელიძე, ცხოვრებოვი, პეტრიაშვილი, კუტივაძე, ქიქავა (ლ. ნოდია), მეტრეველი, სიჭინავა, გავაშელი.
“შახტიორი”: დეგტიარევი, პოლაკი, პერშინი, გუბიჩი, დროზდენკო, გრიგორიევი, სტანკიავიჩუსი (ოგირჩუკი), გლოდიანისი, იარემჩენკო, ლობანოვსკი, ევსეენკო.
მსაჯი ი. ბოჩაროვი (მოსკოვი).
ბურთები გაიტანეს: ლობანოვსკიმ (მე-15 წ.) და მეტრეველმა (65-ე წ.).
ამ გუნდების დუბლიორთა შეხვედრა გუშინწინ ფრედ დამთავრდა — 1:1.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 22 мая 1968 года:

უყურადღებობის შედეგი.
მხოლოდ ასეთი შეფასება უნდა მიეცეს იმ გოლს, რომელიც თბილისის დინამოელებმა მიიღეს თავიანთ კარში დონეცკის “შახტიორთან” გუშინწინდელ შეხვედრაში. სხვაგვარად ვერ ახსნი იმ ლაფსუსს, რომელიც დაშვებულ იქნა თბილისელთა საჯარიმო მოედანზე. ამ უყურადღებობას, სიფხიზლის მოდუნებას მოჰყვა გაშვებული გოლი, რომლის გაქვითვას მეტისმეტად გართულებულ, ნერვულ ვითარებაში ჩვენი გუნდი 50 წუთი მოუნდა და საბოლოოდ ისე მოხდა, რომ გამარჯვების ნაცვლად მოხარული დავრჩით ფრეს და მხოლოდ ერთ ქულას.
… მიმდინარეობდა მე-15 წუთი. დინამოელთა კარიდან დაახლოებით 40 მეტრის დაშორებით, მინდვრის კიდეში, “შახტიორის” სასარგებლოდ დაინიშნა საჯარიმო. ლობანოვსკიმ საგულდაგულოდ, ისეთი სერიოზულობით, როგორც 11-მეტრიანის დარტყმისთვის ემზადებიან ხოლმე, გაასწორა ბურთი, გამოსარბენი მანძილის ასაღებად უკან დაიხია, გადავიდა სარბენ ბილიკებზე და თითქმის აღმოსავლეთ ტრიბუნის პარტერს მიუახლოვდა.
ტრიბუნებზე ამ დროს დიდი მხიარულება სუფევდა. აქა-იქ სტვენაც გაისმა. ვაძლევ ჩემს თავს უფლებას ვთქვა, რომ ეს მხოლოდ დილეტანტები იცინოდნენ და სტვენდნენ. მხიარულობდა ის, ვინც არ იცნობს ლობანოვსკის, მის მოჭრილ ბურთებსა და “ხმელ ფოთოლს”, მის მიერ წარმოუდგენელი მდგომარეობებიდან გატანილ გოლებს. მაგრამ დილეტანტი იმის დილეტანტია, რომ გასართობი ეძიოს სტადიონზე, მას ბევრი არაფერი მოეკითხება. აი, დინამოელთა დაცვა და, პირველ ყოვლისა, მეკარე კოტრიკაძე კი სულ სხვაგვარად უნდა მოქცეულიყვნენ ამ სიტუაციაში. ლობანოვსკი მათ საკმარისად ჰყავთ შესწავლილი საიმისოდ, რომ არ დატოვონ უყურადღებოდ მისი საჯარიმო დარტყმა მაშინაც კი, როცა ბურთი კარიდან 40 მეტრითაა დაცილებული და ფეხბურთელი სარბენ ბილიკებზე, ტრიბუნასთანაა გასული. ანალოგიისთვის საკმარისი იყო თუნდაც შარშანდელი მატჩის გახსენება “შახტიორთან”, როცა იმავე ლობანოვსკიმ ჩვენს სტადიონზე დაახლოებით ასეთივე ვითარებაში საჯარიმო დარტყმით გაიტანა ბურთი ურუშაძის კარში.
ჩვენი მცველები როგორღაც უხეიროდ განლაგდნენ საჯარიმო მოედანზე, ხოლო კოტრიკაძემ ერთგვარი “ნეიტრალური” პოზიცია დაიკავა კარში. ამასობაში ლობანოვსკიმ გაირბინა ის მანძილი, რომელიც მას ჭირდებოდა დასარტყმელად და ძლიერად დაარტყა. ბურთმა შემოხაზა პარაბოლა, გაიარა მცველთა მიერ თავაზიანად დატოვებული დერეფანი, გვერდზე გაუარა მეკარეს და წყნარად, შეუფერხებლად მიაღწია ბადეს.
რა თქმა უნდა, ეს გოლი უყურადღებობის შედეგი იყო. მცველებსაც სხვა, უფრო მიზანშეწონილი განლაგება უნდა მოეძებნათ, კოტრიკაძეს კი ეს ბურთი, უბრალოდ, უნდა… აეღო. ეს არ იყო დაკავშირებული რაიმე სიძნელეებთან.
სიძნელეები დაიწყო მერე, როცა “შახტიორმა” ლიდერის როლში იგრძნო თავი. გატანილმა გოლმა გუნდის რიგებში დიდი დამაჯერებლობა შეიტანა, დაცვამ და ნახევარდაცვამ საჯარიმო მოედნის ზონაში შექმნეს გაუვალი ზღუდე, რომლის დაძლევასაც მასპინძლებმა მთელი თავიანთი ძალები შესწირეს და საბოლოოდ მხოლოდ ერთხელ შეძლეს მეტოქის კარის აღება.
თბილისელები ამ დღეს თამაშობდნენ სისტემით 4-4-2, ე.ი. წინ ჰყავდათ მხოლოდ 2 ტიპიური ფორვარდი — მეტრეველი და გავაშელი. ეს სისტემა ახლა საკმაოდ პოპულარულია საერთაშორისო ფეხბურთში და მას მიმართავს მრავალი პირველხარისხოვანი გუნდი როგორც ჩვენში, ისე საზღვარგარეთაც. აქ ყველაფერი უნდა გადაწყვიტოს ნახევარდაცვის აქტიურმა იერიშებმა, შუა ხაზის მოთამაშეთა სისტემატურმა, სწრაფმა, მოულოდნელმა მონაწილეობამ შეტევაში, მოწინააღმდეგე დაცვის დეზორგანიზაციამ მაღალი ტემპისა და ვრცელი მანევრის გამოყენებით.
ჩვენს ნახევარმცველებს ვერ დავემდურებით. პეტრიაშვილს უმთავრესად მებრძოლი, წამრთმევი ჰავბეკის ფუნქციები ებარა და წარმატებით ასრულებდა თავის მოვალეობას. იერიშებში მონაწილეობა არ აკლდათ სიჭინავას, კუტივაძეს, ქიქავას, მაგრამ საკმარისი იყო ბურთის წამით დაყოვნება, ერთი ზედმეტი დრიბლინგი და “შახტიორის” დაცვის რიგები პირდაპირი პროგრესიით იზრდებოდა. 4-5 მცველს მაშინვე ემატებოდნენ დამხმარე ძალები და საჯარიმო მოედანზე იქმნებოდა შეჯგუფება, მოთამაშეთა თავშეყრა, რომლის დაძლევა შეუძლებელი ხდებოდა.
30 წუთის განმავლობაში მიმდინარეობდა სტუმრების კარის შტურმი, რომელსაც სათავეში მეტრეველი ედგა. ყოველი გარკვეული პერიოდის შემდეგ დეგტიარევის წინაშე იქმნებოდა გარდუვალი გოლის მომენტები, შეტევა შეტევას მოსდევდა, “შახტიორი” კი ნამდვილი სპორტული თავგანწირვით იცავდა თავს. მართალია, მცველები ზოგჯერ სცოდავდნენ თამაშის წესებში (ჯარიმა, ბლოკირება, დროის გაყვანა). განსაკუთრებით “ცდილობდა” მეტრეველის მიმართ დროზდენკო. მაინც დონეცკელებმა ღირსეულად გაუძლეს ამ არნახულ დაწოლას, ხოლო მეკარე დეგტიარევმა რამდენიმე უძნელესი ბურთი აიღო მეორე ტაიმში, როცა ანგარიში უკვე 1:1 იყო. მან კუთხურზე მოიგერია თითქმის უიმედო, “მკვდარი” ბურთი, რომელიც სიჭინავამ ხუთიოდე მეტრიდან თავით გაგზავნა კარისკენ.
მე-15 წუთზე გაშვებული გოლი მძიმე ტვირთად აწვათ თბილისელებს ზურგზე და თუმცა თამაში მთლიანად მათი უპირატესობით მიმდინარეობდა, მარცხის საშიშროება თანდათან სულ უფრო რეალურ ფორმებს ღებულობდა.
გუნდი იხსნა მეტრეველმა. სიჭინავამ და ძოძუაშვილმა მე-60 წუთზე გაითამაშეს კომბინაცია, რომლის შედეგად ძოძუაშვილი მარჯვენა ფლანგზე აღმოჩნდა. აქედან მოწოდებული ბურთი გავაშელმა ფეხქვეშ გაუშვა და მეტრეველმა იგი ნელა, ზუსტად შეაგორა მარჯვენა დაბალ კუთხეში — 1:1.
აი, აქ “შახტიორმა” სწორი ტაქტიკური გადაწყვეტილება მიიღო. იგი არ ჩაჯდა დაცვაში, არ შეუდგა იმის ცდას, თუ როგორ აქცევდნენ თბილისელები თავიანთ დიდ უპირატესობას მეორე გოლად და თვითონვე გადავიდა შეტევაზე. ეს ბოლო 30 წუთი მიმდინარეობდა ძალიან საინტერესოდ, დაძაბულ ბრძოლაში, ისე, რომ მაყურებელს ასაღელვებელი და სანახაობრივი მომენტი საკმარისზე მეტი ხვდა წილად, თუმცა ცვლილება ანგარიშში აღარ მომხდარა.
ბ. ქორქია.

Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 21 мая 1968 года:

ФУТБОЛ.
Вчера на тбилисском стадионе «Динамо» хозяева поля встречались с футболистами донецкого «Шахтера». На 15-й минуте произошло событие, которое наложило отпечаток на весь дальнейший ход матча. Гости получили право на штрафной вдали от ворот у боковой линии. Капитан «Шахтера» Лобановский мастерски использовал эту возможность и послал мяч в дальний угол ворот мимо зазевавшихся защитников и вратаря. 1:0.
После такой досадной ошибки (шутка ли сказать, пропустить гол с сорока метров!) динамовцы предприняли продолжительный и настойчивый штурм ворот гостей. Острые моменты возникают один за другим, подаются угловые, но забить ответный гол никак не удается.
Начало второго тайма свидетельствовало о том, что донецские футболисты решили перевести игру в спокойное русло и сбить темп атак динамовцев.
Долгое время это им удавалось. Однако на 65-й минуте очередная атака тбилисцев закончилась успешно: приняв прострельную передачу справа, Метревели хладнокровно забил ответный гол. 1:1. Этот счет не изменился до конца матча.

Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от 21 мая 1968 года:

Вчера состоялись очередные матчи чемпионата страны по футболу среди команд высшей лиги.
Динамовцы Тбилиси принимали футболистов донецкого «Шахтера». Счет в этом матче был открыт на 14-й минуте, когда капитан горняков Лобановский со штрафного удара направил мяч точно в ворота хозяев поля. Гол этот целиком лежит на совести защитников и вратаря. Однако затем тбилисцы начинают настойчивые атаки. Во втором тайме острый прострел Дзодзуашвили хладнокровно использовал капитан тбилисцев Метревели, и счет сравнялся. В оставшееся время тбилисцы продолжают атаковать, и лишь финальный свисток прерывает их натиск. Несмотря на ничейный результат матча, динамовцы показали в целом неплохую игру. Очко, завоеванное в матче с «Шахтером», позволило тбилисцам подняться на пятую ступеньку в турнирной таблице.