«Спартак» (Москва) — «Динамо» (Тбилиси) 4:1 (2:1)

«Спартак» (Москва) — «Динамо» (Тбилиси) 4:1 (2:1)

ЧЕМПИОНАТ СССР 1982 ГОДА. ВЫСШАЯ ЛИГА. МАТЧ № 30.
24 октября 1982 года. Москва. ФЛК ЦСКА . 5000 зрителей.
Судьи: В.Кузнецов (Омск), В.Матвеев (Казань), В.Хохряков (Йошкар-Ола).
«Спартак»: Дасаев (Прудников, 83), Сочнов, Поздняков, Щербак, Романцев, Шавло, Швецов, Гесс, Гаврилов (Морозов, 80), Черенков, Родионов.
«Динамо»: Габелия, Паикидзе (Дочия, 67), Чивадзе (к), Хизанишвили, Муджири, Андгуладзе, Сванадзе, Сулаквелидзе, Какилашвили, Цаава, Шенгелия (Микаберидзе, 46).
Голы:
1:0 Гесс — 02
2:0 Гаврилов — 09
2:1 Цаава — 28
3:1 Родионов — 54
4:1 Гесс — 65
Предупреждения: Романцев, Хизанишвили.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ (ГАРФ, Фонд 7576, Опись 31, Дело 9307)

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

Советский спортლელო (Лело)Заря Востока

Газета «Советский спорт» (Москва) от 26 октября 1982 года:

«Спартак» — «Динамо» (Тбилиси) — 4:1.
«Спартак» (Москва) — «Динамо» (Тбилиси). 4:1 (2:1). Москва. ФЛК ЦСКА. 24 октября. 5000 зрителей.
Судьи В. Кузнецов (Омск)» В. Матвеев (Казань), В. Хохряков (Йошкар-Ола).
«Спартак»: Дасаев (Прудников, 88), Сочнов, Поздняков, Щербак, Романцев, Шавло, Швецов, Гесс, Гаврилов (Морозов, 80), Черенков, Родионов.
«Динамо»: Габелия, Паикидзе (Дочия, 67), Чивадзе, Хизанишвили, Муджири, Андгуладзе, Сванадзе, Сулаквелидзе, Какилашвили, Цава, Шенгелия (Микаберидзе, 46).
Голы: Гесс (2, 85), Гаврилов (9), Цава (38), Родионов (54).
Предупреждены Романцев и Хизанишвили.
Дублеры — 3:0. Голы: Русяев, Смирнов, Морозов.
Итог этого матча обострил и без того острую и интересную ситуацию в борьбе за призовые места.
Помимо большой психологической нагрузки, которую испытывают футболисты в матчах такого ранга (ведь каждое очко буквально на вес «золота»), у игроков появилась дополнительная трудность — синтетическое поле. По себе знаю, как тяжело перестраиваться переходя с естественного газона на искусственный. Но если у спартаковцев опыт игры на таких полях велик, то тбилисцы, если мне не изменяет память, вообще впервые играли под крышей. Это обстоятельство не могло, конечно, не сказаться на игре южан.
Гостям нужно было какое-то время, чтобы освоиться на синтетическом поле. Москвичи, однако, не дали им такой возможности. «Спартак» начал игру очень мощно и уже к 10-й минуте вел — 2:0. Отличные комбинации завершили Гесс и Гаврилов. Если после удара Гесса Габелия еще мог выручить свою команду, но не сделал этого, то мяч, забитый Гавриловым. относится к категории неберущихся.
К чести динамовцев надо сказать, что они не долго пребывали в шоке и, видимо, привыкнув к полю и обстановке, перехватили инициативу и создали ряд опасных моментов у ворот «Спартака». Так, верную возможность забить гол упустил Шенгелия, а спустя несколько минут отличный дальний удар Цавы застал Дасаева врасплох — 2:1.
Хотел бы сказать несколько слов об игре Цавы. Этот матч от начала и до конца он провел очень активно, много времени владел мячом, участвовал почти во всех атаках своей команды, Вот только коэффициент полезного действия у него был мал. Его подводит большое количество технического брака, особенно при передачах. Не всегда Цава правильно принимает решение — надо отдавать пас, а он идет в обводку или наоборот. И если этот смелый и техничный футболист сумеет избавиться от недостатков, он обещает вырасти в незаурядного игрока.
Тбилисцы имели еще несколько возможностей добиться успеха, в частности, после удара Чивадзе мяч попал в штангу.
Спартаковцы не оставались в долгу. Их изящные комбинации, длинные диагональные передачи, индивидуальные проходы то и дело ставили в тупик оборону гостей. Дважды москвичам удалось во втором тайме добиться успеха. Особенно красивым был их последний гол. Сочнов длинным пасом вывел в прорыв Черенкова, который на полном ходу укротил мяч и отдал его назад Родионову. Тот, в свою очередь мягко откатил мяч еще назад под удар набегавшему Гессу. Как умеет бить по воротам Гесс, мы знаем, но на этот раз он превзошел самого себя.
«Спартак», судя по всему, после осечки в матче с «Араратом» выправился и снова заиграл мощно и красиво.
У тбилисцев сейчас много проблем, связанных, прежде всего, с потерями в составе. Этим и объясняется то, что в решающий момент борьбы за медали тренеры вынуждены экспериментировать, искать новые формы и методы игры, выпускать на поле сразу многих малоопытных игроков. И это не может не сказываться на качестве игры динамовцев.
М. Гершкович, мастер спорта.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 26 октября 1982 года:

ხელოვნურსაფარიან მინდორზე.
მოსკოვი. ცსკა-ს სპორტული კომპლექსი. 24 ოქტომბერი.
”სპარტაკი” (მოსკოვი) – ”დინამო” (თბილისი) 4:1 (2:1).
”სპარტაკი”: დასაევი (პრუდნიკოვი), სოჩნოვი, პოზდნიაკოვი, შჩერბაკი, რომანცევი, შავლო, შვეცოვი, გესი, გავრილოვი (მოროზოვი), ჩერენკოვი, როდიონოვი.
”დინამო”: გაბელია, პაიკიძე (დოჩია), ჩივაძე, ხიზანიშვილი, მუჯირი, ანდღულაძე, სვანაძე, სულაქველიძე, კაკილაშვილი, ცავა, შენგელია (მიქაბერიძე).
მსაჯი: ვ. კუზნეცოვი (ომსკი).
დუბლიორები — 3:0.
გააფრთხილეს რომანცევი, ხიზანიშვილი.
მოსკოვში ახლა უამინდობაა, ამიტომ მიმდინარე საფეხბურთო ჩემპიონატის ეს მეტად მნიშვნელოვანი მატჩი ხელოვნურსაფარიან მინდორზე, დახურულ დარბაზში გაიმართა. გათამაშების დებულების მიხედვით მასპინძელ გუნდს უფლება აქვს მეტოქე ასეთ მინდორზე მიიღოს და ”სპარტაკმა” ეს უფლება გამოიყენა კიდეც (თუმცა, წინა დღეს, 23 ოქტომბერს, მოსკოვის ”დინამო” ღია სტადიონზე შეხვდა ერევნის ”არარატს”). ჩვენი აზრით, უკვე ეს ამბავი გარკვეულ უპირატესობას უქმნიდა სპარტაკელებს, ვინაიდან ისინი დახურულ დარბაზში თამაშის სპეციალისტები არიან. მათ ”ნედელიას” საერთაშორისო ტურნირებში და საკავშირო შეჯიბრებებზეც ხშირად უთამაშიათ სინთეტიკით დაფარულ მინდორზე, წლეულს კი, გაზაფხულზე, ”სპარტაკმა” ასეთ მინდორზე წარმატებით ჩაატარა ჩემპიონატის მატჩები ლენინგრადის ”ზენიტთან” (0:0), მოსკოვის ”ტორპედოსთან” (2:0) და ცსკა-სთან (2:1), თბილისელები კი, რამდენადაც გვახსოვს, ოფიციალურ მატჩში პირველად გამოვიდნენ დახურულ სტადიონზე, მაგრამ საქმე მარტო ეს არ არის.
თბილისის ”დინამოს” ერთგვარად რთული პერიოდი აქვს — თაობათა ცვლა, რომელიც გარდუვალია საერთოდ სპორტში და, კერძოდ, ფეხბურთში, სწორედ ახლა დაიწყო ჩვენს გუნდში.
პრაქტიკა გვარწმუნებს, რომ მსოფლიოს უძლიერესი კლუბებიც კი მუდამ მტკივნეულად განიცდიან თაობათა ცვლას, ე.ი. იმ პერიოდს, როცა გუნდს ტოვებენ საუკეთესო, წამყვანი ფეხბურთელები და მათს ადგილს იკავებენ, იქნებ ნიჭიერი, მაგრამ გამოუცდელი, ახალბედა ფეხბურთელები.
თბილისის ”დინამოს” ზოგიერთმა ძირითადმა მოთამაშემ უკვე დაამთავრა თავისი საფეხბურთო კარიერა, ერთ ჯგუფს ტრავმები აქვს, ზოგიერთები ვერ არიან სათანადო ფორმაში და ამიტომ გუნდის თამაშიც არაა სტაბილური.
ჩვენ გვინდა მკითხველმა სწორად გაგვიგოს: თბილისის ”დინამო” ახლა ისე ვერ თამაშობს, როგორც მაშინ, როცა იგი ევროპის საკლუბო თასით, სსრ კავშირის ჩემპიონის ოქროს მედლებით და თასით ხელდამშვენებული ბრუნდებოდა ხოლმე შინ, მაგრამ ამას ობიექტური, სავსებით გასამართლებელი მიზეზები აქვს და ჩვენს, გუნდის ქომაგნი, მოთმინებით უნდა აღვიჭურვოთ და დაველოდოთ როდის მიაღწევენ დღევანდელი ახალბედები ყიფიანის, ხინჩაგაშვილის, გუცაევისა და სხვათა დონეს. საამისო პოტენციალი და შესაძლებლობები ”დინამოს” ახალგაზრდა მოთამაშეებს საკმარისად გააჩნიათ. საჭიროა მხოლოდ დრო, გამოცდილება, თავისებური სტაჟი.
წლევანდელი ჩემპიონატის კალენდარულ მატჩებში თბილისის ”დინამოს” მწვრთნელებმა 30-მდე ფეხბურთელი გამოიყვანეს მინდორზე. კარგია ეს თუ ცუდი? რა თქმა უნდა, ეს კარგი ცხოვრებით არაა გამოწვეული. როცა გუნდს სტაბილური შემადგენლობა ჰყავს, იგი უფრო დარწმუნებულად, უფრო მონოლითურად და გაწაფულად თამაშობს. ცვლილებებს შეიძლება ექსპერიმენტის ხასიათი ჰქონდეს, მაგრამ თუ მწვრთნელს უხდება ახალგაზრდა, შეიძლება, ჯერ კიდევ სათანადოდ მოუმწიფებელი ფეხბურთელის გამოყვანა მინდორზე, ეს მხოლოდ და მხოლოდ იძულებითი ხასიათის ოპერაციაა, ეს ხდება მხოლოდ მაშინ, როცა გუნდის რამდენიმე ძირითადი, წამყვანი მოთამაშე ერთდროულად გამოდის ხოლმე მწყობრიდან. სწორედ მოსკოვის ”სპარტაკთან” ამ მეტად საპასუხისმგებლო მატჩში მოუხდა თბილისის ”დინამოს” ხელმძღვანელობას კიდევ ორი ახალბედა მოთამაშის — მიქაბერიძისა და დოჩიას მინდორზე გამოყვანა.
თბილისელები დამარცხდნენ თავიანთ ერთ-ერთ უმთავრეს კონკურენტთან — მოსკოვის ”სპარტაკთან”. თამაში იყო მეტად დაძაბული, საინტერესო, მის საბოლოო შედეგზე დიდად იმოქმედა იმან, რომ მასპინძლებმა დასაწყისშივე, უკვე მე-3 წუთზე გახსნეს ანგარიში. მათი ერთ-ერთი იერიშის დროს გესმა საკმაოდ შორი მანძილიდან, საჯარიმო მოედნის ფარგლებს გარედან დაარტყა კარში, გაბელია არ იყო მზად ბურთის ასაღებად, დაიგვიანა და დინამოელთა კარის ბადეში პირველი ბურთი აღმოჩნდა.
სულ ათიოდე წუთი თუ იყო გასული ამ ეპიზოდის შემდეგ, როცა გავრილოვი სწრაფად გავიდა სტუმრების მცველთა შორის. მან ზუსტად გაგზავნა ბურთი შორეულ კუთხეში — 2:0.
მატჩის ამ პერიოდში თბილისელები აშკარად სუსტად, ქაოსურად თამაშობდნენ. გუნდის სიძნელეებზე ჩვენ უკვე ვილაპარაკეთ, მაგრამ საჭიროა სხვაც ვთქვათ: ხომ იყვნენ მინდორზე გაბელია, ჩივაძე, ხიზანიშვილი, სულაქველიძე, შენგელია, სვანაძე, მუჯირი? სწორედ მათ მართებდათ მეტი ენერგიის, მონდომებისა თუ საბრძოლო სულისკვეთების გამოვლენა დაახლოებით 20-25 წუთის მანძილზე დინამოელები სუსტად თამაშობდნენ და მხოლოდ მაშინ, როცა ცავამ 30-ე წუთზე შორი მანძილიდან შესანიშნავი დარტყმით გაგზავნა ბურთი სპარტაკელთა კარში, ისინი გამოცოცხლდნენ, ამ საპასუხო გოლის შემდეგ ენერგიულად უტევდნენ მასპინძელთა კარს და რამდენიმე სახიფათო მომენტიც შექმნეს.
დინამოელები აქტიურად თამაშობდნენ მეორე ტაიმის დასაწყისშიც. კერძოდ, ჩივაძის დარტყმის შემდეგ ბურთი ძელს მოხვდა და კარის ხაზზე გაგორდა, მაგრამ, როცა 55-ე წუთზე ”დინამოს” მცველთა მიუტევებელი შეცდომებით ისარგებლა როდიონოვმა და მესამე ბურთი გაიტანა, ხოლო 65-ე წუთზე გესმა ანგარიში 4:1-მდე გაზარდა, მატჩის ბედიც გადაწყდა. დინამოელები ფაქტიურად დანებდნენ და ”სპარტაკს” აღარ გასჭირვებია საბოლოო გამარჯვებამდე მიეყვანა საქმე.
დამარცხების მიუხედავად, თბილისის ”დინამოს” ჯერ კიდევ არ დაუკარგავს საპრიზო ადგილისთვის ბრძოლის შესაძლებლობა. თავისი საბრძოლო განწყობილება გუნდმა 28 ოქტომბრის გასვლით მატჩში უნდა დაამტკიცოს მოსკოვის ”ტორპედოსთან”.

Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 26 октября 1982 года:

Борьба за лидерство обострилась.
Чемпионат страны по футболу вышел на финишную прямую. Сыгран 32-й тур. Заключительный матч его был проведён в легкоатлетическом футбольном комплексе ЦСКА в Москве. Здесь местные спартаковцы принимали тбилисских динамовцев. Грузинские футболисты впервые проводили встречу на поле с искусственным покрытием, и это сказалось: они играли несколько осторожно, предпочитали мелкие передачи. В то же время спартаковцы, уже привыкшие к комплексу, провели матч более свободно, раскованно. Счёт они открыли уже на третьей минуте. Сделал это Гесс. Вскоре Гаврилов увеличил результат. А затем Цава сильным ударом сократил разницу — 1:2.
В начале второго тайма казалось, что тбилисцы сумеют отквитать и второй мяч, но удар Чивадзе отразила штанга. «Спартак» вновь перехватил инициативу и дважды добился успеха. Голы забили Родионов и Гесс.
После этого матча борьба за лидерство обострилась. Теперь на звание чемпиона претендуют сразу несколько команд. В туре забит 21 гол (14 — хозяевами, 7 — гостями). Всего с начала первенства мяч побывал в воротах 673 раза. Самой результативной командой в высшей лиге стал «Спартак» — 51 гол. В списке бомбардиров по-прежнему лидирует Якубик («Пахтакор»), который сумел отличиться 23 раза. 17 забитых мячей на счету кутаисца Мегреладзе, 15 голов забил Шенгелия.