«Динамо» (Тбилиси) — «Металлист» (Харьков) 0:0

«Динамо» (Тбилиси) — «Металлист» (Харьков) 0:0

ЧЕМПИОНАТ СССР 1983 ГОДА. ВЫСШАЯ ЛИГА. МАТЧ № 31.
23 октября 1983 года. 18-00. Тбилиси. Стадион «Динамо» им. В.И.Ленина. 16 градусов. 19700 зрителей. Электроосвещение.
Судьи: В.Бутенко, В.Демихов, Э.Дидур (все — Москва).
«Динамо»: Абусеридзе, Кереселидзе, Чивадзе (к), Уклеба, Чиковани, Какилашвили, Сванадзе, Гурули (Бараташвили, 87), Гуцаев, Цаава, Жвания.
«Металлист»: Сивуха, Каплун, Поточняк (к), Сусло, Камарзаев, Мотуз, Ткаченко, Сааков (Берников, 76), Линке, Тарасов (Свистун, 57), Крамаренко.
Предупреждение: Сааков (17, грубая игра — удар соперника по ногам в борьбе за мяч).
Решением СТК Сааков дисквалифицирован на 1 игру за 2-е предупреждение.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ (ГАРФ, Фонд 7576, Опись 31, Дело 9308)

«ДИНАМО» (ТБИЛИСИ) — «МЕТАЛЛИСТ» (ХАРЬКОВ) 0:0
23 октября 1983 года. 18-00. Тбилиси. Стадион «Динамо». 19700 зрителей. Электроосвещение.
Судьи: В.Бутенко, Э.Дидур, В.Демихов (все — Москва).
Футболки: … — …
«Динамо»: №1. Абусеридзе, №2. Кереселидзе, №3. Чивадзе (кап.), №4. Уклеба, №5. Чиковани, №6. Какилашвили, №7. Сванадзе, №8. Гурули (87-я мин. — заменен №15), №9. Гуцаев, №10. Цаава, №11. Жвания.
№12. Паикидзе, №13. Копалейшвили, №14. Данелия, №15. Бараташвили (87-я мин. — заменил №8), №16. Гвенцадзе.

«Металлист»: №1. Сивуха, №2. Каплун, №3. Поточняк (кап.), №4. Сусло, №5. Камарзаев, №6. Мотуз, №7. Ткаченко, №8. Сааков (76-я мин. — заменен №12), №9. Линке, №10. Тарасов (57-я мин. — заменен №14), №11. Крамаренко.
№12. Берников (76-я мин. — заменил №8), №13. Яловский, №14. Свистун (57-я мин. — заменил №10), №16. Петухов.
Предупреждение: Сааков (17-я мин., за грубую игру — удар соперника по ногам в борьбе за мяч).
Решением СТК Сааков дисквалифицирован на 1 игру за 2-е предупреждение.

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

СОВЕТСКИЙ СПОРТლელო (ЛЕЛО)ЗАРЯ ВОСТОКАМОЛОДЕЖЬ ГРУЗИИ

Газета «Советский спорт» (Москва) от 25 октября 1983 года:

«Динамо» (Тбилиси) — «Металлист» (Харьков) 0:0.
«Динамо» (Тбилиси) — «Металлист» (Харьков). 0:0. Тбилиси. Стадион «Динамо» имени В. И. Ленина. 23 октября. 16 градусов. 19 700 зрителей.
Судьи В. Бутенко, В. Демихов, Э. Дидур (все — Москва).
«Динамо»: Абусеридзе — 3,8; Кереселидзе — 3; Чивадзе — 3,8; Уклеба — 3,2; Чиковани — 3,6; Какилашвили — 3; Сванадзе — 3,4; Гурули — 2.8 (Бараташвили — 86, б/о); Гуцаев — 3,8; Цаава — 3,6; Жвания — 2,8.
«Металлист»: Сивуха — 3,6; Каплун — 3; Поточняк — 3,4; Сусло — 3.2: Камарзаев — 3,2; Мотуз — 3,2: Ткаченко — 3; Сааков — 3 (Берников, 75 — 2,8); Линке — 3,4; Тарасов — 2,4 (Свистун, 57 — 3), Крамаренко — 3,2.
Предупрежден Сааков.
Дублеры — 2:0. Голы: Гогричиани, Жоржикашвили.
Это был последний матч 46-го чемпионата страны, сыгранный тбилисцами на своем поле. Три заключительные встречи им предстоит провести в Москве. К потерям динамовцев (вот уже месяц травмирован Шенгелия) добавилась еще одна — Сулаквелидзе, получивший в предыдущем туре третье предупреждение, вынужден был пропустить игру. Несмотря на это, хозяева поля весьма активно начали встречу, и уже на второй минуте рейд Кереселидзе едва не завершился взятием ворот — после его сильного удара метров с 18 мяч пролетел в сантиметрах от штанги.
И в дальнейшем динамовцы сохраняли инициативу, подолгу владели мячом, хотя до осложнений в непосредственной близости от ворот «Металлиста» дело не доходило. Часто звучал судейский свисток — слишком уж часто харьковчане с нарушением правил прерывали ход событий. Уже на 16-й минуте одному из них была показана желтая карточка, после которой ни провинившийся, ни его партнеры чище, к сожалению, играть не стали. С середины тайма гости, занятые до этого лишь отражением атак и заботами по обороне сумели, выровнять игру и даже могли добиться успеха, но Линке из выгодной позиции не попал по воротам.
Второй тайм прошел в основном в центре поля. Борьба шла напряженная, но изобиловала техническими погрешностями, неточными передачами. В те редкие моменты, когда приходил черед вступать в игру вратарям, и Сивуха, и Абусеридзе действовали без ошибок.
Игра могла бы получиться интереснее, если бы обе стороны задались целью показать красивый футбол. Гости при попустительстве весьма благодушно настроенного арбитра с упрямством, достойным лучшего применения, часто валили с ног то одного, то другого соперника. В. Бутенко, правда, аккуратно фиксировал нарушения, но не более, что было, на мой взгляд, не в духе правил. В итоге это оказалось явно на руку нарушителям.
Р. Дзодзуашвили, мастер спорта международного класса.
Рядом с фамилиями футболистов указана средняя оценка, выставленная общественной просмотровой комиссией в составе заслуженного мастера спорта Б. Пайчадзе, заслуженного тренера СССР Н. Чхатарашвили, заслуженного тренера Грузинской ССР А. Гукасяна, заведующего отделом футбола редакции газеты «Лело» Р. Коркия, собственного корреспондента газеты «Советский спорт» Г. Акопова.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 25 октября 1983 года:

უხეშობა ვნებს ფეხბურთს.
თბილისი. ვ. ი. ლენინის სახელობის ”დინამოს” სტადიონი. 23 ოქტომბერი.
”დინამო” (თბილისი) – ”მეტალისტი” (ხარკოვი) 0:0.
”დინამო”: აბუსერიძე, კერესელიძე, ჩივაძე, უკლება, ჩიქოვანი, კაკილაშვილი, სვანაძე, გურული (ბარათაშვილი), გუცაევი, ცაავა, ჟვანია.
”მეტალისტი”: სივუხა, კაპლუნი, პოტოჩნიაკი, სუსლო, კამარზაევი, მოტუზი, ტკაჩენკო, სააკოვი (ბერნიკოვი), ლინკე, ტარასოვი (სვისტუნი), კრამარენკო.
მსაჯი: ვ. ბუტენკო (მოსკოვი).
გააფრთხილეს სააკოვი.
ჰქონდა თუ არა საკავშირო ჩემპიონატის ამ მატჩს რაიმე პრაქტიკული მნიშვნელობა ხარკოვისა და თბილისის ფეხბურთელთათვის? რა თქმა უნდა ჰქონდა! ორივე გუნდს, განსაკუთრებით თბილისელებს, ჩემპიონატის დამთავრებამდე საკმარისად აქვს ჩასატარებელი მატჩები, წარმატების შემთხვევაში როგორც ერთ, ისე მეორე მხარეს შეუძლია მნიშვნელოვნად გაიუმჯობესოს სატურნირო მდგომარეობა, საამისოდ კი, უპირველეს ყოვლისა, საჭირო იყო კონკრეტულად ამ თამაშის მოგება. ამიტომ როგორც მასპინძლები, ისე სტუმრები თავიდანვე შეუდგნენ თავგამოდებულ ბრძოლას.
დინამოელთა შესახებ ქვემოთ ვიტყვით, მაგრამ ”მეტალისტის” ფეხბურთელებმა ეს ბრძოლა იმით დაიწყეს, რომ უპირველეს ყოვლისა ხელი მიჰყვეს აშკარა, დაურიდებელ უხეშობას. ჯერ კიდევ მატჩის პირველ წუთებზე, გამოჩნდებოდნენ თუ არა დინამოელები ხარკოველთა საჯარიმო მოედნის სიახლოვეს, უმალ ექცეოდნენ უმკაცრესი, ულმობელი ”მეურვეობის” ქვეშ. ”მეტალისტის” ფეხბურთელები უხეშობდნენ არა საერთოდ, უმიზნოდ, მთელ მოედანზე, არამედ კონკრეტულად მათს წინააღმდეგ, ვინც სახიფათო ვითარებაში იმყოფებოდა მათი კარის სიახლოვეს. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ სტუმრებს თბილისში თუნდაც ქულის აღება ეწადათ და საამისოდ თავიდანვე მიმართეს ”ტაქტიკური ჯარიმის” ცნობილ მეთოდს. მათი უხეშობის უპირველესი ობიექტი იყო გუცაევი, რომელიც თავის ფლანგზე აშკარად სჯობდა ხარკოველთა მცველებს და სისტემატურად იმარჯვებდა ბრძოლაში. სტუმრებმა გუცაევის მიმართ აკრძალული ილეთი გამოიყენეს ერთხელ, ორჯერ, სამჯერ… მერე, როცა წინა პოზიციაზე გადაინაცვლა ცაავამ, ახლა მასზე მიიტანეს ასეთივე აკრძალული იერიში.
ასეთ პირობებში თამაში ძალიან გაჭირდა. დინამოელები კომბინაციების წამოწყების ფაზაშივე მკაცრი მარწუხებით იყვნენ შებორკილი, ამიტომ მათი ტაქტიკური მონახაზის მთლიანობა ხშირად ირღვეოდა, ერთიანი შეტევების ნაცვლად იერიშები მიმდინარეობდა წყვეტილად, ხშირად შეფერხებით, დაყოვნებებით. ხარკოველთაგან უცერემონიოდ უხეშობდნენ კაპლუნი, სუსლო, კამარზაევი, ტკაჩენკო, სააკოვი და სხვები.
რაღა თქმა უნდა, სრულიადაც არ დაგვაკმაყოფილა ხარკოვის ”მეტალისტის” უფროსი მწვრთნელის ე. ლემეშკოს მიერ მატჩის შემდეგ ინტერვიუში ნათქვამმა, რომ მისი ფეხბურთელები განზრახ კი არ უხეშობდნენ, არამედ ცუდად, შეცდომით ასრულებდნენ ბურთის წართმევის ილეთებს. ჩვენ სულ სხვაგვარად ვფიქრობთ: ისინი ამ ილეთებსაც ძალზე უხეიროდ ასრულებდნენ და ამავე დროს დაუფარავად, განზრახ უხეშობდნენ.
ვის ეკუთვნის პირველ სიტყვა მინდორზე მაშინ, როცა ასეთი, აშკარად არანორმალური პირობები იქმნება? რასაკვირველია — მსაჯს. გუშინწინდელი მატჩის არბიტრი საკმაოდ ცნობილი პიროვნებაა ჩვენს ფეხბურთში, გამოცდილება და ცოდნა მას არ აკლია, მაგრამ ამ დღეს ვ. ბუტენკომ რატომღაც დაივიწყა, რომ მსაჯს იმაზე გაცილებით მეტი უფლებები აქვს უხეშობასთან საბრძოლველად, ვიდრე მან ამ დღეს გამოიყენა. იგი უშუალოდ თამაშში შექმნილ რთულ სიტუაციებში საკმაოდ ზუსტად და კვალიფიციურად აღნიშნავდა ყველა სხვა მომენტს, მაგრამ ხარკოველთა წინასწარ განზრახული უხეშობის წინააღმდეგ თითქმის არაფერი მოიმოქმედა. უკვე პირველ თუ მეორე წუთზე დემონსტრაციულად დაარღვია წესი კაპლუნმა, რამდენიმე წუთის შემდეგ — სუსლომ, მერე — კამარზაევმა, ტკაჩენკომ, ვ. ბუტენკო კი პედანტურად აღნიშნავდა ამ დარღვევებს, საჩქაროდ მიირბენდა დარღვევის ადგილას და უშფოთველად ნიშნავდა საჯარიმოებს. მხოლოდ ერთხელ მოიძია მან ჯიბეში ყვითელი ბარათი სააკოვის დასასჯელად. ეს იყო და ეს. სხვა მკაცრი სანქციისთვის მას არ მიუმართავს.
არა და, დასანანია, საქმე მარტო ის კი არაა, რომ უხეშ მოწინააღმდეგესთან თბილისელებმა რიგიანად ვერ გამართეს თამაში და ქულა დაკარგეს შინ, უხეშობა, და ისიც ასეთი დაურიდებელი, აშკარად ვნებს ფეხბურთს, წონასწორობიდან გამოჰყავს მეტოქე, ანერვიულებს ფეხბურთელებს, აღიზიანებს მაყურებლებს და ქმნის ე.წ. ანტიფეხბურთის ვითარებას. სულ ახლახან ტელევიზიით ვნახეთ ევროპის საკლუბო ტურნირების მატჩები და ცხადად დავრწმუნდით თუ როგორ აქტიურად, პრინციპულად ებრძვიან უხეშობას უცხოელი მსაჯები. ჩვენ კი, როგორც ჩანს, ამაშიც ჩამოვრჩებით… ყოველ შემთხვევაში, ისეთი მაღალი კვალიფიკაციის არბიტრს, როგორიცაა ვ. ბუტენკო, გაცილებით მეტი მოეთხოვება.
არც ის გვინდა თბილისის დინამოელები უცოდველ კრავებად წარმოვუდგინოთ მკითხველს ”მეტალისტთან” შეხვედრაში. რამდენიმეჯერ მათაც დაურიდებლად დაარღვიეს წესი, მაგრამ უმთავრესად ეს იყო საპასუხო რეაქცია ხარკოველთა ექსცესებზე, როცა სტუმრების უხეშობა უკვე
სისტემად გადაიზარდა. მათ რამდენიმეჯერ დაკარგეს წონასწორობა და საქმე თითქმის კონფლიქტამდეც მივიდა, მაინც, ვიმეორებთ, უხეშობის წამომწყებნი ”მეტალისტის” ფეხბურთელები იყვნენ და თბილისელებმაც ვეღარ შეძლეს თავიანთი ნერვების მოთოკვა.
თვით თამაშის შესახებ კარგს ვერაფერს ვიტყვით. დინამოელებმა ვერ მოუძებნეს გასაღები მეტოქის დაცვას, მათი თავდამსხმელები და ნახევარმცველები უმეტესად ინდივიდუალური თამაშით იყვნენ გართული და მაშინაც კი, როცა ბურთის გაუთავებელ ტარებას შედეგი არ მოჰქონდა, ისინი მაინც ჯიუტად განაგრძობდნენ ”პერსონალური” გზების ძიებას მეტოქის კარისკენ. დინამოელ ფეხბურთელთა უმეტესობამ საშუალო დონეზე ძლივს ჩაატარა მატჩი, გამონაკლისს, ჩვენი აზრით, წარმოადგენდნენ მხოლოდ ჩივაძე, გუცაევი და ცაავა. დანარჩენთა შესახებ შეგვიძლია ისა ვთქვათ, რომ კოლექტივიზმის აუცილებელ მოთხოვნებს ისინი ნაკლებად ექვემდებარებიან.
ყველაფერი ამის გამო იყო, რომ მატჩი ”დინამო” (თბილისი) – ”მეტალისტი” (ხარკოვი) სპორტული თვალსაზრისით უინტერესო და მდარე გამოდგა.
ბ. ქორქია.

Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 24 октября 1983 года:

ОСТАЛИСЬ ТРИ МАТЧА.
Этот матч первенства страны по футболу с харьковским «Металлистом» для тбилисских динамовцев был заключительным на своем поле. Теперь им осталось провести три встречи в Москве. Поэтому ожидалось, что грузинские футболисты, расставаясь со своими болельщиками до весны, проведут матч достойно. К этому обязывало их и турнирное положение. Но соперник был не из легких. За все время пребывания в высшей лиге харьковский «Металлист» зарекомендовал себя жестким, боевым коллективом, играющим на грани фола, а порой даже переходящим его границы. Все это он продемонстрировал и в прошедшей встрече.
Началась же она довольно многообещающе для хозяев поля. Уже на третьей минуте сильный удар Кереселидзе едва не поразил цель. Затем мимо ворот пробил Цаава. Уверенно играл на краю Гуцаев, чьи неожиданные рывки часто ставили защиту гостей в трудное положение. О превосходстве тбилисцев в эти минуты говорит и тот факт, что харьковчане лишь на 22-й минуте произвели первый прицельный удар по их воротам. Но уже к этому времени игра несколько выравнялась. Игроки «Металлиста» сумели разобраться в создавшемся положении и любыми, часто даже недозволенными средствами, разряжали обстановку у своих ворот, а затем старались наладить коллективные действия. А тбилисцы, увы, перестроиться не смогли. В их действиях ощущалась прямолинейность, отсутствовали неожиданные ходы, перемещения футболистов по всей линии атаки.
Лишь за 25 минут до конца матча, словно опомнившись, хозяева поля бросились в атаку. Острые моменты стали часто возникать у ворот харьковчан. Но этот штурм успеха не принес.
Встреча завершилась вничью — 0:0.
Несколько слов о судействе этого матча. Обслуживала его бригада, возглавляемая В. Бутенко. Квалификация и опыт этого арбитра общеизвестны. Однако, к сожалению, в этой встрече он оказался не на должном уровне. В. Бутенко либерально относился к многочисленным нарушениям футбольных правил, часто отставал от событий, происходящих на поле, выглядел неподготовленным к игре. Арбитру высокой квалификации это не к лицу.

Газета «Молодежь Грузии» (Тбилиси) от 25 октября 1983 года:

РЕВАНШ ВЗЯТЬ НЕ УДАЛОСЬ.
Счёт в этом матче открыт не был, хотя обе команды — и тбилисское «Динамо», и харьковский «Металлист» — были близки к этому не раз — особенно хозяева по­ля. Зрители стали свидетеля­ми в целом содержательного поединка, множества инте­ресных комбинаций, быстрых прорывов и острых эпизодов у ворот, но гола так и не до­ждались.
Что ж, в футболе, к сожа­лению, живуч парадокс под названием «игра есть, а ре­зультата нет». И он будет всегда напоминать о себе в тех случаях, когда атакую­щим то ли мастерства не хватило в достаточной мере, то ли пущей изобретательно­сти, чтобы до конца переиг­рать обороняющихся.
В отчётной встрече в роли атакующих побывали обе стороны, но харьковчане, хоть они и настойчиво стре­мились играть подальше от собственных ворот, всё-таки вынуждены были большую часть матча заботиться об обороне. И надо сказать, преуспели в этом, защища­ясь не только числом, но и умением — старательной, це­леустрёмленной игрой. Вы­делялся расторопными дей­ствиями 35-летний капитан  «Металлиста» Поточняк, по­казавший мобильную игру. Не столь гибко выглядел по­лузащитник гостей Ткаченко, получивший жёлтую карточ­ку за чрезмерно усердную опеку Цаава.
Динамовцам «Тбилиси», несмотря на многочисленные возможности, не удалось взять реванш у «Металли­ста» за поражение в первой круге.
Хозяева выступали в следующем составе: Абусеридзе, Кереселидзе, Чивадзе, Уклеба, Чиковани, Какилашвили, Сванадзе, Гурули, Гуцаев, Цаава, Жвания.