«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса) 1:0 (0:0)

«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса) 1:0 (0:0)

Чемпионат СССР 1975 года. Высшая лига. Матч № 10.
7 июня 1975 года. 19-00. Тбилиси. Стадион «Локомотив». Ясно, 34 градуса. 30000 зрителей.
Судьи: И.Самусенков (Москва), Б.Белозеров, Э.Бакунович (оба — Ташкент).
«Динамо»: Гогия, Дзодзуашвили, Челидзе, Эбралидзе (к), М.Мачаидзе, Коридзе, Муджири (Церетели, 46), Гавашели, Кипиани, Хизанишвили, Дараселия (Копалейшвили, 74).
«Черноморец»: Дегтярев, Нечаев, Лещук, Полищук, Рыбак, Фейдман, Сапожников, Устимчик, Али-Заде, Дорошенко, Давыдов (Григорьев, 67).
Гол:
1:0 Кипиани — 88 (пен.)
Предупреждения: Фейдман, Али-Заде, Кипиани.
Удаление: Фейдман (88).

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ (ГАРФ, Фонд 7576, опись 31, дело 2541)

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

Советский спортლელო (Лело)Молодежь ГрузииВечерний Тбилиси

Газета «Советский спорт» (Москва) от 10 июня 1975 года:

«Спартак» забивает голы.
ТБИЛИСИ.
«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса). 1:0 (0:0). Стадион «Локомотив». 7 июня. Ясно. 34 градуса. 30 000 зрителей.
Судьи И. Самусенко (Москва), Б. Белозеров, Э. Бакунович (оба — Ташкент).
«Динамо»: Гогия, Дзодзуашвили, Челидзе, Эбралидзе, М. Мачаидзе, Коридзе, Муджири (Церетели, 40), Гавашели, Кипиани, Хизанишвили, Дараселия (Копалеишвили, 74).
«Черноморец»: Дегтярев, Нечаев, Лещук, Полищук, Рыбак, Фейдман, Сапожников, Устимчик, Али-Заде, Дорошенко, Давыдов (Григорьев, 67).
Гол: Кипиани (88, с 11-метрового).
Предупреждены Фейдман, Али-Заде, Кипиани. Удален Фейдман.
Духота и жаркое солнце, висевшее над Тбилиси, не располагали к скоростной игре. Тем не менее предложенный хозяевами поля высокий темп «Черноморец» принял. Желание выиграть было велико как у одной, так и у другой стороны. Однако защитники неизменно брали верх над атакующими. В результате ни одной сколько-нибудь серьезной угрозы воротам в первом тайме создано не было. Лишь однажды М. Мачаидзе использовал ошибку защитника Нечаева, но мяч попал в крестовину ворот.
Второй тайм прошел живее. Теперь уже и вратарям пришлось вступить в игру. Дважды Дегтярев парировал сильные удары М. Мачаидзе, спасал свои ворота и Гогия. Постепенно страсти накалились. И жаль, что временами они стали переходить рамки дозволенного. Толчки, удары по ногам, ответные удары не украсили матч. Особенно «отличались» Фейдман, Али-Заде, Дзодзуашвили, Кипиани. Арбитр вынужден был прибегнуть к желтой и даже красной карточкам — концовка матча, была, испорчена, оставив горький осадок у зрителей.
Обзор составлен по сообщениям корреспондентов Н. ШАГИНА, В. БРУСИЛОВА, Ю. КОРДИЯКА, С. АРУТЮНОВА, В. КАМЕНСКОГО.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 10 июня 1975 года:

პრობლემები რჩება.
თბილისი. “ლოკომოტივის” სტადიონი. 7 ივნისი.
“დინამო” (თბილისი) – “ჩერნომორეცი” (ოდესა) 1:0 (0:0).
“დინამო”: გოგია, ძოძუაშვილი, ჭელიძე, ებრალიძე, მუჯირი (წერეთელი), გავაშელი, ქორიძე, ხიზანიშვილი, დარასელია (კოპალეიშვილი), მ. მაჩაიძე, ყიფიანი.
“ჩერნომორეცი”: დეგტიარიოვი, ნეჩაევი, ლეშჩუკი, პოლიშჩუკი, რიბაკი, ფეიდმანი, საპოჟნიკოვი, უსტიმჩიკი, ალიზადე, დოროშენკო, დავიდოვი (გრიგორიევი).
მსაჯი: ი. სამუსენკოვი (მოსკოვი).
მინდვრიდან გაძევებულია ვ. ფეიდმანი, გაფრთხილებები მიიღეს რ. ალი–ზადემ და დ. ყიფიანმა.
გამარჯვების ფაქტი თავისთავად სასიხარულოა. ეს რომ არა, ჩვენი გუნდის მდგომარეობა სატურნირო ცხრილში უკიდურესად მძიმე იყო, მაგრამ მარტო ცალკეული გამარჯვებებით, ამა თუ იმ მატჩის მოგებით არ წყდება ის რთული პრობლემები, რომლებიც ჯერ კიდევ საკმარისადაა დინამოელთა თამაშში. მით უმეტეს, რომ მათ ახლა ორი მატჩი აქვთ სტუმრად და შინ მხოლოდ თვის ბოლოს თამაშობენ.
პირველი, რაც თვალში გვხვდება, ისაა, რომ თბილისელთა თავდასხმის თამაშში ძალიან ნაკლებია აგრესიულობა. თუ მხედველობაში არ მივიღებთ რამდენიმე მომენტს, რაც მაჩაიძესა და ყიფიანს შეექმნათ, ოდესელთა მეკარე დეგტიარიოვს სანერვიულო დიდი არაფერი ჰქონია. ბურთის ზედმეტი ტარების გარდა, რაც ჩვენს ფეხბურთელებს სისტემად აქვთ ქცეული. მოკლე გადაცემები უახლოესი პარტნიორებისთვის, რომლებიც, როგორც წესი, მინდვრის სიგანეზე სრულდება, მხოლოდ აფერხებს გუნდის წინ მოძრაობას, მოწინააღმდეგის კარზე უშუალო იერიშს, ხელ უწყობს მეტოქეს, რომ თავი დაიცვას აუჩქარებლად, მოფიქრებულად. თითოეული გადაცემის, ყოველი მანევრის ფასი ახლა წამებითაა გამოთვლილი, დინამოელებს კი დრო რატომღაც არ ენანებათ და ერთობ უყაირათოდ, არარაციონალურად ხარჯავენ მას. გრძელი პასი, თანამედროვე ფეხბურთის ეს ეფექტური იარაღი, გუნდის სამოქმედო არსენალიდან თითქმის მთლიანად ამოღებულია, ამიტომ მინიმუმამდეა დასული მოულოდნელობის ელემენტი. აქა–იქ, შემთხვევიდან შემთხვევამდე თუ მიმართავს ასეთ გადაცემებს ყიფიანი, სხვები კი გრძელ გადაცემას ასრულებენ მხოლოდ საკუთარ ნახევარზე და ისიც მინდვრის გასწვრივ.
“ჩერნომორეცს”, როგორც ეტყობა, ქულის აღება ჰქონდა გეგმად დასახული, რის გამოც დიდი ძალები ჰყავდა დაბანდებული მინდვრის შუაგულში და თავისი საჯარიმო მოედნის სიახლოვეს. საპასუხო კონტრშეტევებს გუნდი ახორციელებდა დოროშენკოს, საპოჟნიკოვისა და ალი–ზადეს სწრაფი გარღვევების საშუალებით. სწორედ ასეთ ვითარებაში იყო საჭირო ბრძოლის გაშლა მთელს სიგანეზე, გრძელი, ზუსტი პასები მოპირდაპირე მოთამაშეთა თავს ზემოთ. დინამოელებმა ეს არ გააკეთეს. თანაც, გაუგებარია, რატომ იხევს ასე ღრმად მინდვრის შუაგულში, თითქმის თავის საჯარიმო მოედნამდე ყიფიანი, როცა მისი წინა ხაზზე ყოფნა აუცილებელ საჭიროებას წარმოადგენს.
მთელი პირველი ტაიმის განმავლობაში ვერ გავარკვიეთ, რა ტაქტიკური დავალება ჰქონდათ მუჯირს და ხიზანიშვილს, როცა ორივე ფაქტიურად ერთმანეთის გვერდით თამაშობდა დაცვის მარცხენა ფლანგზე საპოჟნიკოვისა და ალი–ზადეს წინააღმდეგ. პერსონალური დაცვის ასეთ მეთოდი, ჩვენი აზრით, ამ შემთხვევაში სრულიადაც არ იყო საჭირო. 5 მცველით თამაში შინ, ოდესის გუნდთან, არაა გამართლებული.
გვინდა შენიშვნა გამოვთქვათ მეკარე გოგიას მიმართ. აღებულ ბურთს იგი მინდორზე აბრუნებს დიდი დაგვიანებით, ამასთან, იქვე უგდებს რომელიმე მცველს, მაშინ როცა საჭიროა მისი სწრაფი და შორი გადაცემა ღია პოზიციაში მყოფი თავისუფალი მოთამაშისკენ. ბურთის ზედმეტი გათამაშება მხოლოდ ამუხრუჭებს შეტევას.
კარგი შთაბეჭდილება დატოვა კოპალეიშვილმა. მან მეორე ტაიმში შეცვალადარასელია, დიდხანს არ ყოფილა მინდორზე, მაგრამ უმალვე ჩაერთო თამაშში და გარკვეული სარგებლობა მოუტანა გუნდს. ეს მოწმობს, რომ ახალგაზრდა, პერსპექტიულ ფეხბურთელებს უფრო თამამად უნდა დავუთმოთ ადგილი ძირითად შემადგენლობაში.
გოლი, რომელმაც “დინამოს” გამარჯვება მოუტანა, გავიდა მატჩის ბოლოს, 88–ე წუთზე, 11–მეტრიანით, როცა ოდესელმა მცველებმა უხეშად ითამაშეს კარის სიახლოვეს და ყიფიანმა ზუსტად დაარტყა. მაგრამ პენალტის დანიშვნა ი. სამუსენკოვს მანამდეც შეძლო, როცა კიდევ უფრო ნათელ სიტუაციაში წერეთლის წაქცევისთვის თავისუფალი დარტყმა (!) არჩია. საერთოდ, ი. სამუსენკოვი ამჯერად ვერ იდგა თავის სიმაღლეზე, საშუალება მისცა ფეხბურთელებს უხეშად, არასპორტულად ეთამაშათ, დაერღვიათ წესი. ფეიდმანის გაძევება და გაფრთხილებები მხოლოდ ნაგვიანევი და აუცილებელი ზომები იყო, რისი თავიდან აცილებაც შეიძლებოდა საჭირო პრინციპულობის დროულად გამოჩენის შემთხვევაში.
რ. ქორიძე.

Газета «Молодежь Грузии» (Тбилиси) от 10 июня 1975 года:

Грубость игре не подмога.
Во встрече с «Черноморцем» в минувшую субботу динамовцы Тбилиси, очевидно, еще раз убедились в том, насколько важно уметь правильно организовать игру с первых минут, придать ей выгодное для себя течение. Известно, что одним из главных условий успеха в совместной игре спортсменов, объединенных в команду, является взаимопонимание. Но этого обязательного качества, к сожалению, зачастую недоставало в матче с одесситами динамовцам, что и явилось причиной часто прерывающихся, не получавших должное развитие атак, ошибочно выбираемых продолжений, неточных пасов. Первый тайм так и прошел, запомнившись лишь двумя острыми эпизодами у ворот гостей.
Вторая половина встречи прошла под знаком заметного преимущества хозяев поля. Их настойчивые атаки в конце концов получили логическое завершение в виде пенальти, за две минуты до конца встречи уверенно реализованного Кипиани. Но следует обратить внимание на то, что предшествовало этому эпизоду…
Все чаще проигрывая единоборства хозяевам поля, футболисты «Черноморца» стали прибегать к методам, не имеющим ничего общего с футболом. Когда Церетели, получив в штрафной площадке мяч, обыграл защитника Нечаева, тот совершенно откровенно сбил оставшегося один на один с ним нападающего. Но арбитр встречи И. Самусенков (Москва) ограничился назначением свободного (?) удара в сторону «Черноморца». Такое попустительство еще более раззадорило гостей, не раз в матче получавших предупреждения. Наконец, когда в трех метрах от ворот подножкой был остановлен М. Мачаидзе, пенальти стал вовсе неизбежен. Стремление «Черноморца» добиться ничьей любыми средствами закончилось удалением Фейдмана и еще одним предупреждением — Али-заде. В заключение нужно отметить, что судья матча И. Самусенков был нерешителен. Выпустив бразды правления из рук, он не смог управлять игрой и прямо способствовал грубости на поле. Особенно преуспели в этом одесситы. Почувствовав неуверенность арбитра, они вовсе перестали считаться с ним. Все это в конце концов привело к накаленной обстановке, которая не делает чести ни спортсменам, ни высокому званию арбитра.
Динамовцы Тбилиси выступали в следующем составе: Гогия, Даодзуашвили, Челидзе, Эбралидзе, Муджири (Церетели), Коридзе, Гавашели, Хизанишвили, Дараселия (Копалейшвили), М. Мачаидзе, Кипиани.

Н. БРОЛАДЗЕ.

Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от 9 июня 1975 года:

НА ФУТБОЛЬНЫХ ПОЛЯХ.
В минувшую субботу были проведены еще шесть матчей десятого тура чемпионата СССР по футболу среди команд высшей лиги. Динамовцы Тбилиси принимали на своем поле одесский «Черноморец». Единственный мяч в этой игре был забит за 2 минуты до конца матча с 11-метрового штрафного динамовцем Кипиани. К сожалению, второй тайм отличался грубостью игроков. Судья матча И. Самусенков сделал предупреждение Фейдману, Али-заде и Кипиани, а в конце игры удалил с поля Фейдмана.