«Арарат» (Ереван) — «Динамо» (Тбилиси) 3:0 (0:0)

«Арарат» (Ереван) — «Динамо» (Тбилиси) 3:0 (0:0)

Чемпионат СССР 1973 года. Высшая лига. Матч № 17.
22 июля 1973 года. 18-00. Ереван. Стадион «Раздан». Ясно, 30 градусов. 69200 зрителей.
Судьи: В.Липатов, Ю.Черников, А.Евграфов (все — Москва).
«Арарат»: Абрамян, Бондаренко (Мартиросян, 05), Саркисян, Коваленко, Месропян, Андреасян, Погосов, Иштоян, Маркаров, Заназанян (к), Казарян (Петросян, 46).
«Динамо»: Гогия, Дзодзуашвили, Кантеладзе, Хурцилава (к), Челидзе, Эбралидзе, М.Мачаидзе, (Мчедлишвили, 70), Асатиани, Гуцаев, Рехвиашвили (Церетели, 28), Г.Нодия.
Голы:
1:0 Маркаров — 49
2:0 Заназанян — 70
3:0 Иштоян — 72

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ (ГАРФ, Фонд 7576, Опись 31, Дело 1839)

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

Советский спортლელო (Лело)Заря ВостокаМолодежь ГрузииВечерний Тбилиси

Газета «Советский спорт» (Москва) от 24 июля 1973 года:

«АРАРАТ» — «ДИНАМО» (Тбилиси) — 3:0.
«Арарат» (Ереван) — «Динамо» (Тбилиси). 3:0 (0:0). Ереван. Стадион «Раздан». 22 июля. 30 градусов. 70 000 зрителей.
Судьи В. Липатов, Ю. Черников. А. Евграфов (все — Москва).
«Арарат»: Абрамян — 5, Бондаренко — 5 (Мартиросян, 5 — 5), Саркисян — 5, Коваленко — 5, Месропян — 5, Андриасян — 5, Погосов— 5, Иштоян — 5, Маркаров — 5, Заназанян — 5, Казарян — 5 (Н. Петросян, 46 — 5).
«Динамо»: Гогия — 2, Дзодзуашвили — 2, Кантеладзе — 2, Хурцилава — 3, Челидзе — 2, Эбралидзе — 3, Мачаидзе — 2 (Мчедлишвили, 70 — 2), Асатиани — 2, Гуцаев — 2, Рехвиашвили — 2 (Церетели, 28 — 2), Г. Нодия — 2.
Голы: Маркаров (49), 3aнaзанян (70), Иштоян (72).
Дублеры — 4:1. Голы: С Петросян (2), Минасян, Бабаян — у «Арарата»; Чивадзе — у тбилисцев.
В девяти последних турах победное шествие «Арарата» было остановлено лишь однажды. Одолеть лидера удалось тогда тбилисцам после серии удачно выполненных 11-метровых. И вот ответная встреча друзей-соперников. Нет нужды говорить о том большом интересе, который вызвал матч. За три дня до его начала все билеты были проданы.
Гости начали поединок не в свойственной им манере. Впереди фактически было лишь два форварда — Гуцаев и Нодия, а вот в линии обороны четыре защитника да еще расположившийся подали них высокорослый Кантеладзе.
Ереванцы сразу же бросились в атаку, решив в первую очередь проверить прочность обороны гостей на своем левом фланге. Казарян легко убежал и от Дзодзуашвили, и от Хурцилавы, но Гогия в красивом броске ликвидировал угрозу. Тут же Иштоян, который, забегая вперед, скажу, был лучшим игроком матча, вышел на ударную позицию, сильно пробил по воротам, и вновь бросок вратаря тбилисцев вызвал аплодисменты на трибунах. Вскоре первую контратаку провели динамовцы, В выгодной позиции находился Гуцаев, но завершающий удар у негo не получился. Сравнивая действия игроков, легко было заметить, что если в защите силы команд были примерно равны, то в средней линии поля хозяева, конечно, были сильнее.
Именно работоспособность и высокая техника Андриасяна, Заназаняна и Погосова позволил ереванцам завладеть инициативой. Этот своеобразный диспетчерский пункт то и дело направлял в атаку форвардов. Заслуга же в том, что счет в первом тайме так и не был открыт, целиком и полностью принадлежит Гогия и Хурцилаве, игравшим отменно. Уже в начале второго тайма ереванцы забили первый гол. Случилось это после прохода и прострела Петросяна. Андриасян остро-умно пропустил мяч Маркарову, последовал сильный удар, и мяч, срикошетировав от защитника гостей, влетел в ворота. Этому эпизоду предшествовал другой, где тбилисцы были весьма близки в взятию ворот. Коваленко и Маркаров не поняли друг друга, мяч принял Кантеладзе, предпринял затяжной рывок, вышел один на один с вратарем, но А6рамян выручил команду.
Пропустив гол, динамовцы фактически прекратили борьбу. На 70-й минуте Маркаров с Заназаняном сыграли в стенку, и капитан «Арарата», ворвавшись в штрафную, сильным ударом забил второй гол. Спустя еще две минуты грубую ошибку, пожалуй, единственную за весь матч, совершил Гогия. Он не среагировал на удар Иштояна метров с 35, и мяч вкатился в ворота.
В. КОГАН, Член президиума Федерации футбола Армении.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 24 июля 1973 года:

უიმედოდ წაგებული მატჩი.
ერევანი. “რაზდანის” სტადიონი. 22 ივლისი.
“არარატი” (ერევანი) – “დინამო” (თბილისი) 3:0 (0:0).
“არარატი”: აბრამიანი, ბონდარენკო (მარტიროსიანი), სარქისიანი, კოვალენკო, მესროპიანი, ანდრიასიანი, პოღოსოვი, იშტოიანი, მარქაროვი, ზანაზანიანი, კაზარიანი (პეტროსიანი).
“დინამო”: გოგია, ძოძუაშვილი, კანთელაძე, ხურცილავა, ჭელიძე, ებრალიძე, მ. მაჩაიძე (მჭედლიშვილი) , ასათიანი, გუცაევი, რეხვიაშვილი (წერეთელი), გ. ნოდია.
მსაჯი: ე. ლიპატოვი (მოსკოვი).
დუბლიორები – 4:1 “არარატის” სასარგებლოდ.
არა გვგონია ვინმეს, ვისაც კი რაიმე კავშირი აქვს ფეხბურთთან, უყვარს იგი, ესწრება მატჩებს, არ ენახოს ტელევიზიით 22 ივლისის მატჩი “არარატსა” და თბილისის “დინამოს” შორის. მისი ტრანსლაცია წარმოებდა მთლიანად, თავიდან ბოლომდე, ხილვადობა კარგი იყო, ამიტომ ზედმეტად მიგვაჩნია ვილაპარაკოთ თამაშის ქრონოლოგიურ მსვლელობაზე, რომელ წუთზე რა მოხდა და ა.შ. ეს ყველაფერი ფეხბურთის მოყვარულებმა საკუთარი თვალით ნახეს, ისინი მომხდარი ამბების უშუალო მოწმენი არიან.
ერევნის “არარატი” ახლა ჩემპიონატის ერთპიროვნული ლიდერია. გუნდი, არნახული აღმავლობის პერიოდში იმყოფება, თამაშობს დამაჯერებლად, სოლიდურად, სტაბილურად, ყველა რგოლი დაკომპლექტებული ჰყავს თანაბარი სიძლიერის მოთამაშეებით და სავსებით დასაბუთებული, სამართლიანი პრეტენზიები გააჩნია ოქროს მედლების მოპოვებაზე. არარატელებთან თამაში და ისიც მათს მინდორზე ძალზე ძნელი საქმეა და ამიტომ თბილისელთა დამარცხებაში უჩვეულო, სენსაციური არაფერია. ლიდერი თავის სიმაღლეზე იდგა და დამსახურებულადაც გაიმარჯვა.
მაგრამ დამარცხებაც არის და დამარცხებაც. მელი საქმე ისაა, როგორ ითამაშებ, როგორ გამოიყურები მინდორზე, რა ვითარებაში ხდება გამარჯვებულის გამოვლენა.
იმავე დღეს, ერევანში მატჩის დამთავრების შემდეგ, ცენტრალური ტელევიზიით ტრანსლირებული იყო ჩემპიონატის კალენდარული შეხვედრა კიევიდან ადგილობრივი “დინამოსა” და ვოროშილოვგრადის “ზარიას” შორის. ვოროშილოვგრადელებიც დამარცხდნენ, მაგრამ ვის მოუბრუნდება ენა გაკიცხოს ისინი, რომ არ ითამაშეს მთელი ძალით, არ გამოავლინეს თავიანთი შესაძლებლობანი, დაუთმეს ბრძოლის ველი მოწინააღმდეგეს. ეს იყო ორი საფეხბურთო კოლექტივის თანაბარი ბრძოლა, სადაც სპორტის კანონების შესაბამისად გაიმარჯვა უძლიერესმა. გამარჯვებულიც და დამარცხებულიც ღირსეულად იბრძოდა.
სამწუხაროდ, თბილისელ ფეხბურთელებზე ამას ვერ ვიტყვით. გასაოცარი იყო მათი უნებისყოფობა, ინერტულობა. პირველ ტაიმში გუნდი ასე თუ ისე უწევდა მეტოქეობას აღმავლობით მოთამაშე მასპინძლებს, მაგრამ შესვენების შემდეგ მინდორზე ფაქტიურად იმყოფებოდა ერთ გუნდი – “არარატი”, რომელიც მდგომარეობის სრული ბატონ–პატრონი იყო და დარწმუნებულად განაგებდა მატჩის მსვლელობას. თუ საქმე სიმართლეზე მიდგება, ანგარიში 3:0 “არარატის” სასარგებლოდ ვერც ასახავს ძალთა ნამდვილ შეფარდებას. ერევნელებს მეტი სხვაობითაც შეეძლოთ გაემარჯვათ.
ვერც ერთ თბილისელ ფეხბურთელზე ვერ ვიტყვით, რომ მან ყველაფერი გააკეთა გუნდის სახსნელად. კანთელაძის ერთი გარღვევის გარდა, როცა იგი მეორე ტაიმის დასაწყისში პირისპირ აღმოჩნდა მეკარე აბრამიანთან და ვერ შეძლო ამ უაღრესად ხელსაყრელი მომენტის გამოყენება, არ გვახსენდება რეალური მომენტები, რომ შესაძლებელი ყოფილიყოს მდგომარეობის გამოსწორება. დინამოელთა ეპიზოდური კონტრშეტევები, რა თქმა უნდა, არ ცვლიდა საერთო სურათს. ერევნელთა წამყვანი მოთამაშეების – ანდრიასიანის, მარქაროვისა და იშტოიანის ნეიტრალიზება თბილისელთაგან ვერ შეძლო ვერავინ, მათი მეთაურობით კი “არარატი” ხელიდან არ უშვებდა ინიციატივას მთელი თამაშის მანძილზე.
ანგარიში მე–5 წუთზე გახსნა მარქაროვმა, შემდეგ კი ზანაზანიანმა და იშტოიანმა ზედიზედ გაიტანეს 2 ბურთი. მატჩის დასასრულამდე ერევნელებს კიდევ შეეძლოთ ანგარიშის გაზრდა, მაგრამ მათ საბოლოო დარტყმები არ იყო ზუსტი.
თბილისის ”დინამოს” ახლა ორი გასვლითი შეხვედრა აქვს ლვოვში და დნეპროპეტროვსკში. კოლექტივი სერიოზულად უნდა დაუფიქრდეს შექმნილ მდგომარეობას, მოახდინოს ძალთა სრული მობილიზება, რომ არ მოგვაყენოს ახალი უსიამოვნებანი.

Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от июля 1973 года:

Газета «Молодежь Грузии» (Тбилиси) от июля 1973 года:

Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от июля 1973 года: