«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса) 3:1 (2:1)

«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса) 3:1 (2:1)

Чемпионат СССР 1979 года. Высшая лига. Матч № 23.
31 августа 1979 года. 20-00. Тбилиси. Стадион «Динамо» им. В.И.Ленина. Ясно, 28 градусов. 55000 зрителей.
Судьи: Л.Акселевич (Москва), Е.Александров (Ярославль), Б.Иванов (Московская обл.).
«Динамо»: Габелия, Г.Мачаидзе, Чивадзе, Сулаквелидзе, Чилая, Дараселия, М.Мачаидзе (к), Коридзе (Какилашвили, 55), Гуцаев, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе, 76).
«Черноморец»: Жекю, Дамин, Лещук, Логвиненко, Плоскина (Качур, 61), Скрипник, Головин, Устимчик, Шевченко, Чилиби, Ищак (Погорелов, 46).
Голы:
1:0 Гуцаев — 28
1:1 Чилиби — 33
2:1 Шенгелия — 36
3:1 Шенгелия — 66

ОФИЦИАЛЬНЫЙ СУДЕЙСКИЙ ПРОТОКОЛ (ГАРФ, Фонд 7576, Опись 31, Дело 5419)

ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:

Советский спортლელო (Лело)Заря ВостокаМолодежь ГрузииВечерний Тбилиси

Газета «Советский спорт» (Москва) от 1 сентября 1979 года:

«ДИНАМО» (ТБИЛИСИ) — «ЧЕРН0МОРЕЦ» — 3:1.
«Динамо» (Тбилиси) — «Черноморец» (Одесса) — 3:1 (2:1).
Тбилиси, 31 августа. Стадион «Динамо» имени В. И. Ленина. Состояние поля — 5 баллов. Ясно. 28 градусов. 55000 зрителей.
Судьи Л. Акселевич (Москва), Е. Александров (Ярославль), Б. Иванов (Московская область).
«Динамо»: Габелия, Г. Мачаидзе, Чивадзе, Сулаквелидзе, Чилая, Дараселия. М. Мачаидзе Коридзе (Какилашвили, 55), Гуцаев, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе, 76).
«Черноморец»: Жекю, Дамин, Лещук, Логвиненко, Плоскина (Качур. 61), Скрыпник, Головин, Устимчик, Шевченко, Чилиби, Ищак (Погорелов, 46).
Голы: Гуцаев (26), Чилиби (33), Шенгелия (36, 66).
Предупреждены: Скрыпник, Шенгелия.
Дублеры — 3:1. Голы: Челебадзе (2), Копалейшвили — у «Динамо», Рофман — у «Черноморца».
Это был первый матч динамовцев Тбилиси на родном стадионе после выигрыша ими Кубка страны. Именно поэтому игре предшествовал традиционный церемониал — приветствуемый земляками обладатель Кубка совершил с призом круг почета.
Такая увертюра как бы обязывала хозяев поля показать футбол хорошего класса, и динамовцы не обманули ожиданий. Они повели атаки широко, умело используя быстрых и техничных крайних форвардов Гуцаева и Шенгелия. В середине поля атаки команды начинали Кипиани, Дараселия, М. Мачаидзе — их острые, длинные передачи за спину защитникам, как правило, находили адресатов в штрафной площадке «Черноморца».
Особенно благоприятно на игре динамовцев отразилось то, что, пожалуй, впервые после продолжительного перерыва яркой игрой и организаторскими действиями вновь блеснул Кипиани. В частности, второй гол, выведший чемпиона вперед, был забит в результате красивой темповой комбинации, начатой Кипиани и продолженной Гуцаевым, — с прострельной передачи последнего Шенгелия головой послал мяч в сетку ворот.
До перерыва динамовцы менее убедительно выглядели в обороне, допуская просмотры и ставя в затруднительное положение своего вратаря. И если бы не безупречная игра Габелия, гости вправе были бы рассчитывать на большее. Вратарь «Динамо» уверенно действовал и в воротах, и при перехватах, отразив по меньшей мере три труднейших мяча.
Во втором тайме превосходство динамовцев было еще более ощутимее. А после того как счет стал 3:1, гости смирились с поражением.
Г. АКОПОВ.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 2 сентября 1979 года:

რას ფიქრობს ჩემპიონი!
თბილისი. ვ. ი. ლენინის სახელობის “დინამოს” სტადიონი. 31 აგვისტო.
“დინამო” (თბილისი) – “ჩერნომორეცი” (ოდესა) 3:1 (2:1).
“დინამო”: გაბელია, გ. მაჩაიძე, ჩივაძე, სულაქველიძე, ჭილაია, დარასელია, მ. მაჩაიძე, ქორიძე (კაკილაშვილი), გუცაევი, ყიფიანი, შენგელია (ჩელებაძე).
“ჩერნომორეცი”: ჟეკიუ, დამინი, ლეშჩუკი, ლოგვინენკო, პლოსკინა (კაჩური), სკრიპნიკი, გოლოვინი, უსტიმჩიკი, შევჩენკო, ჩილიბი, იშჩაკი (პოგორელოვი).
მსაჯი: ვ. აქსელევიჩი (მოსკოვი).
გოლები: გუცაევი (28–ე), ჩილიბი (33), შენგელია (36, 66).
გაფრთხილებული არიან სკრიპნიკი და შენგელია.
თითქმის თვე-ნახევრის შემდეგ დიდი ფეხბურთი, როგორც იქნა, დაუბრუნდა თბილისს. ამ ხნის განმავლობაში ბევრმა წყალმა ჩაიარა, მოთავდა სასპარტაკიადო ტურნირი, სსრ კავშირის თასის გათამაშება, ჩემპიონატმაც განვლო ეკვატორი და ფინიშისკენ დაადგა გზას.
ქართული ფეხბურთის გულშემატკივართა მეტი წილი ამ მნიშვნელოვან საფეხბურთო მოვლენებს შორიდან ადევნებდა თვალს. თუმცა ასეთ ვითარებაშიც კი, ბუნებრივია, უყურადღებოდ არ დარჩენილა არც ერთი წვრილმანი. გულშემატკივარმა ყველაფერი აღნუსხა, თაროებზე ჩამოარიგა და საერთო შეფასებაც მისცა საყვარელ გუნდს.
რით დავიწყოთ? რა თქმა უნდა, თასით, ვერცხლით გაწყობილი ბროლის ჯილდო გუშინწინ თავის დღევანდელ პატრონს, თბილისელებსაც დაენახვა. იყო აღტაცებაც. იმ ბედნიერ 11 აგვისტოს სიხარულის მოგონებაც, სიამაყეც, მაგრამ გულშემატკივრის გულის გაძღება არც ისე იოლი საქმეა და… მიზეზი კი ის არის, რომ როგორღაც შევეჩვიეთ “დინამოს” წარმატებებს, სულ მეტი და მეტი გვინდა. ამიტომ, იქნებ სწორედ ახლაა სათქმელი, რომ თასის დასაკუთრება ნებისმიერი გუნდისთვის უკვე დიდი გამარჯვებაა, რომ ნებისმიერი კოლექტივი სიამოვნებით დაყაბულდება ერთ საფეხბურთო სეზონში ერთ ამგვარ ჯილდოს.
ქართული ფეხბურთის ლიდერმა ეს არ იკმარა, სპარტაკიადის „ვერცხლიც“ მიისაკუთრა. ვიცი, ბევრისთვის ეს ერთობ „იოლი“ ტურნირი იყო, ბევრს ახლაც ჰგონია, რომ „დინამომ“ ძალების დაუძაბავად, სასხვათაშორისოდ ითამაშა ის 7 მატჩი. მე დინამოელთა იმ შვიდივე შეხვედრას დავესწარი, არც ერთი მათგანი არ იყო იოლი და ამ შეხვედრებიდან 4 მაინც თავისი დაძაბულობით საკავშირო ჩემპიონატის მატჩებს აღემატებოდა. არც ის უნდა დავივიწყოთ, რომ პირველ ოთხ ადგილზე გასული გუნდებიდან (მოსკოვი, საქართველო, უკრაინა, რსფსრ) მხოლოდ საქართველოს ნაკრები იყო ერთადერთი კლუბით წარმოდგენილი. თანაც, რა დასამალია და,
სანახევროდ ტრავმირებული…
წარმოუდგენელია, სამ ფრონტზე ერთდროულად ბრძოლას უკვალოდ ჩაევლო ნებისმიერი კოლექტივისთვის. მოსკოვის “დინამოც” კი, გუნდი, ცნობილი თავისი შეუპოვრობით, ბრძოლისუნარიანობით, ისე მოტყდა, რომ ჩემპიონატის უკანასკნელ მატჩებში მარცხს მარცხზე განიცდიდა. არა და, ამ კოლექტივმა სასპარტაკიადო ტურნირის დროს ფეხბურთელთა ორი მესამედი მაინც დაზოგა. ამავე დროს თბილისელებმა შეუნაცვლებლად გაიარეს მკაცრზე მკაცრი რეგლამენტის საცერში – 10 მატჩი 22 დღეში! იმ ბოლო, მეათე მატჩს კი თასის ფინალი ერქვა. აი, სწორედ ამ მატჩის შემდეგ კარგა ხანს ვერ მოიხედა მოსკოვის “დინამომ”.
მაგრამ დროს გადის, ძველი დამსახურებანი ისტორიის კუთვნილება ხდება და ახლა ჩვენი გუნდი იმათთან ერთად თანაბრად იბრძვის ჩემპიონატის საპრიზო ადგილებისთვის, მაინცდამაინც დიდი ძალა რომ არ დასდგომიათ.
მიუბრუნდა გულშემატკივარი გათამაშების ცხრილს და აღმოაჩინა, რომ კიეველებს როგორღაც შეუმჩნევლად აუნაზღაურებიათ სტარტის დანაკარგი, აღმოაჩინა, რომ ისევ ინარჩუნებს ერთ–ერთი ლიდერის პოზიციას “შახტიორი”, რომ მრავალრიცხოვან ქომაგთა კერპად ქცეული “სპარტაკი” თურმე ოქროს მედლებს უმიზნებს (თუმცა, რაღა ქომაგები, როცა პრესაშიც კი, მართალია აქა–იქ, მაგრამ სულ უფრო დაჟინებით წონიან “სპარტაკის” საჩემპიონო შანსებს, ხულ უფრო ხშირად უქებენ შემართებასა და თამაშის სტილს, სამაგალითოდ ხდიან სხვა გუნდებისთვის და თუ აქამდე ერთობ მორიდებით ლაპარაკობდნენ ამ კოლექტივის საფეხბურთო კლასზე, ახლა ამ მიმართებითაც საკმაოდ გულუხვად იმეტებენ ეპითეტებს).
ფიქრი იქნება თუ მიზანი, თუ კი ის სერიოზულია, საქმით ჩანს. ფეხბურთელისთვის ასპარეზი მინდორია, იქ კი ჩემპიონს აშკარად ეტყობა, რომ ფიქრადაც არ გაუვლია ბრძოლის თასით დაკმაყოფილება, რომ უბრძოლველად არ დათმობს საპატიო ტიტულს და ამას გარდა სხვა, უფრო ძნელ ტურნირშიც შეეცდება სირცხვილნაჭამი არ დარჩეს.
გუშინწინდელ მატჩში ეს ფიქრი თუ მიზანი საქმით და მხოლოდ საქმით იგრძნობოდა.
ტრადიციასავით დამკვიდრდა, რომ უმაღლესი ლიგის ბინადართა მეტი წილი საუკეთესო მატჩს თბილისის “დინამოსთან” თამაშობს. ჩვენ რომ სულ გავჩუმდეთ, ამას აღიარებენ თვითონ ჩვენი მეტოქენიც. ალბათ დამეთანხმება მკითხველი, რომ თავისი უკანასკნელი მატჩი თბილისის “დინამოსთან” “ჩერნომორეცმა” საუკეთესოდ ითამაშა.
კიდევ ერთი კომპლიმენტი ჩვენს სტუმრებს: ითამაშა კარგად და რაც მთავარია, ვაჟკაცურად. ღია ფეხბურთს მონატრებული თბილისელი მაყურებელი ამ მატჩის შემდეგ უკმაყოფილო არ უნდა წასულიყო. რა თქმა უნდა, ზემონათქვამი სულაც არ ნიშნავს, რომ სტუმრებმა არც უხეშობას მომართეს, პერსონალური მეურვეობაც დაივიწყეს, მაგრამ მარტო ის, რომ “ჩერნომორეცი” არც თუ იშვიათად უტევდა სამი, ოთხი და ხუთი ფეხბურთელითაც, უკვე ბევრს ნიშნავს. შედეგი? სანახაობრივად მეტად საინტერესო მატჩი და თბილისელთა კართან შექმნილი ძალზე სახიფათო მომენტები.
ერთი მათგანი გოლითაც დასრულდა – 33–ე წუთზე სტუმრებმა ეფექტური გოლი გაიტანეს ჩემპიონის კარში. მანამდე კი, თითქმის შეხვედრის დაწყებიდანვე “დინამო” ბევრს და ეფექტურად უტევდა. 28–ე წუთზე გოჩა მაჩაიძის გადაცემის შემდეგ გუცაევმა გახსნა ანგარიში. საპასუხო ბურთს საპასუხო იერიშები მოჰყვა და 36–ე წუთზე გუცაევის მიერ კარის გასწვრივ ჩაწოდებული ბურთი თავური დარტყმით შენგელიამ სტუმართა კარში გაიტანა.
ხინჩაგაშვილის არყოფნა რომ ძალზე ეტყობა გუნდს, სადავო არ არის, მაგრამ იმ დღეს თბილისელთა დაცვაში წარმოქმნილი ღია დერეფნები მასპინძელთა ერთობ აგრესიულ თამაშსაც უნდა მივაწეროთ. თუმცა სხვანაირადაც ძნელი წარმოსადგენია – ახლა ნებისმიერ მატჩში მხოლოდ გამარჯვებაზე შეიძლება ფიქრი. ეს კი თავისთავად გარკვეულ რისკსაც გულისხმობს. და მაინც, სათქმელია, რომ ჩვენს მცველებს იერიშზე გადასვლისას ან ზონის მიტოვებისას მეტი დაკვირვება მართებთ.
ერთი სასიამოვნო დეტალიც. “დინამო” იქამდე არ დამშვიდდა, ვიდრე სხვაობამ ორ ბურთს არ მიაღწია (66–ე წუთზე მესამე გოლი ისევ შენგელიამ გაიტანა), მერე კი, უთუოდ აუტანელი სიცხის გამო მასპინძლებმა დააშოშმინეს ბურთიცა და მეტოქეც.
ყველაზე მეტად კი ამ მატჩში მაყურებელს თბილსელთა ნახევარდაცვისა და თავდასხმის ძირითადი შემადგენლობა და ამ ფეხბურთელების კოლექტიური ურთიერთობა მოხვდა თვალში. გუნდი თამაშობდა სწრაფად (როცა ეს საჭირო იყო), მახვილგონივრულად. შეტევებს მონაცვლეობით მიმართავდნენ ყიფიანი და მანუჩარ მაჩაიძე. დღევანდელი ყალიბის “დინამოსთვის” ეს ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტია.
ახლა თბილისელებს სულის მოთქმის, დასვენებისა და ტრავმების მოშუშების შესაძლებლობა ეძლევათ (მორიგი მატჩი 15 სექტემბრისთვის არის დანიშნული), მერე კი ჩემპიონატის ყველაზე საპასუხისმგებლო ეტაპი და ევროპის ჩემპიონთა თასის ტურნირი იწყება.
ი. ბერიაშვილი.

Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 1 сентября 1979 года:

С крупным счетом.
После долгого перерыва грузинские любители футбола вновь встретились с футболистами тбилисского «Динамо» — вчера на Центральном стадионе «Динамо» имени В. И. Ленина состоялся матч 23-го тура чемпионата СССР. Хозяева поля принимали одесский «Черноморец». Но прежде чем началась игра, динамовцы, недавно выигравшие Кубок СССР, совершили под аплодисменты зрителей традиционный круг почета по дорожке стадиона.
С первых же минут матча чувствуется территориальное преимущество динамовцев, гости же порой опасно контратакуют, и Габелия приходится демонстрировать все свое мастерство.
На 28-й минуте динамовцы проводят отличную атаку, и Гуцаев открывает счет, а на 33-й минуте одессит Чилиби сравнивает его. Вскоре Шенгелия вновь выводит динамовцев вперед — 2:1.
Во втором тайме Шенгелия блестящим ударом забивает еще один мяч. Так с крупным счетом 3:1 динамовцы Тбилиси одержали победу над «Черноморцем».
Динамовцы выступали в следующем составе: Габелия, Г. Мачаидзе, Чивадзе, Сулаквелидзе, Чилая, Дараселия, М. Мачаидзе, Коридзе (Какилашвили), Гуцаев, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе).
Сегодня состоятся остальные матчи 23-го тура.

Газета «Молодежь Грузии» (Тбилиси) от 2 сентября 1979 года:

Чемпионская игра чемпиона.
Положение, в котором оказались в нынешнем первенстве динамовцы Тбилиси, исчерпавшие лимит ничьих, заставляет их сейчас в каждом матче действовать с предельным напряжением сил, четко, мобилизованно, чтобы добиться победы и записать в свой актив столь нужные два очка.
Их соперник в матче 23-го тура — одесский «Черноморец» оказался в аналогичном положении. Это и предопределило интересную, динамичную игру. Перед началом футбольного матча многочисленные зрители тепло приветствовали новых обладателей Кубка СССР.
Встреча, как и ожидалось, началась в быстром темпе. Каждой из команд хотелось перехватить инициативу. Поначалу больше атакуют хозяева, три форварда которых — Гуцаев, Кипиани, Шенгелия старались растянуть защиту гостей. Одесситы отвечали резкими, опасными контратаками, где особенно выделялся тандем Устимчик — Шевченко, доставивший много хлопот защите хозяев поля. Так, на 17-й минуте Габелия парировал удар Устимчика, затем опасно ворвался в штрафную тбилисцев Шевченко… Опасно бьют по воротам гостей и Коридзе, М. Мачаидзе. И вот развязка. На 28-й минуте Г. Мачаидзе совершил сольный проход к штрафной площадке «Черноморца», отдал мяч Гуцаеву, удар которого вратарь Жекю отразить не сумел — 1:0.
Вообще надо сказать, что правый крайний тбилисцев в этом матче особо блеснул своей игрой. При его непосредственном участии были забиты все голы тбилисцев. На 36-й минуте, когда счет был уже 1:1 (мяч красивым ударом с лету отквитал Чилиби), Гуцаев подал точный пас Шенгелия, который вывел свою команду вперед — 2:1.
Во втором тайме гости применили прессинг по всему полю. Чемпион же страны еще более усилил темп, и на 66-й минуте вновь Шенгелия после передачи Гуцаева устанавливает окончательный счет матча — 3:1.
Тбилисцы выступали в следующем составе: Габелия, Г. Мачаидзе, Чивадзе, Сулаквелидзе, Чилая, Дараселия, М. Мачаидзе, Коридзе (Какилашвили), Гуцаев, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе).

Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от 1 сентября 1979 года:

ГОНКА ЗА ЛИДЕРОМ.
Свыше полутора месяцев любители футбола Тбилиси не видели свою команду на родном стадионе. За это время динамовцы завоевали серебряные медали в турнире VII летней Спартакиады народов СССР, стали обладателями Кубка страны и… опустились на непривычное для себя четвертое место в турнирной таблице первенства СССР.
Поэтому матч в столице Грузии с одесским «Черноморцем» приобретал особое значение. Всех волновал вопрос, как выглядят сейчас динамовцы, сохранили ли они свой атакующий потенциал. Ведь свой лимит ничьих они уже исчерпали, и теперь только победа могла принести им желанные очки в погоне за лидерами первенства.
Перед началом игры многотысячный тбилисский стадион приветствовал динамовцев, совершивших круг почета с Кубком в руках.
Начало матча прошло в бурных атаках хозяев поля. Гости отвечают резкими и опасными контратаками. Запомнился в эти минуты удар Устимчика, хороший проход Шевченко, заставившие Габелия показать свое искусство. Затем следует серия атакующих выпадов тбилисцев. И вот на 28-й минуте сольный рейд Г. Мачаидзе к штрафной площадке одесситов завершился точным пасом Гуцаеву, который и открыл счет в этом матче — 1:0.
Однако, как показали дальнейшие события, успокаиваться было рано. Гости устремляются в ответную атаку. Через минуту Габелия парирует сильный удар Шевченко, Чилая в суматохе выбивает мяч из своей штрафной площадки… Ответный гол, как говорится, назревал, и на 33-й минуте красивый удар одессита Чилиби как бы подводит итог этому спурту гостей — 1:1.
На 33-й минуте красивая комбинация Кипиани — Гуцаев — Шенгелия приводит ко второму голу в ворота «Черноморца». Так и закончился первый тайм.
Во втором тайме атаки динамовцев нарастали. Они сумели забить еще один мяч в ворота одесситов — сделал это вновь Шенгелия — и победили — 3:1.
Грузинские футболисты выступали в следующем со ставе: Габелия, Г. Мачаидзе, Чивадзе, Сулаквелидзе, Чилая, Дараселия, М. Мачаидзе, Коридзе (Какилашвили), Гуцаев, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе).
К. МЕГРЕЛИШВИЛИ.