Газета «Советский спорт» (Москва) от 12 августа 1979 года:

ЮЖАНЕ БЫЛИ ТОЧНЕЕ.
В ФИНАЛЬНОМ МАТЧЕ КУБКА СТРАНЫ ПОБЕДИЛИ ДИНАМОВЦЫ ТБИЛИСИ.
«Динамо» (Москва) — «Динамо» (Тбилиси). 0:0. По пенальти — 4:5. Москва.
11 августа. Центральный стадион имени В. И. Ленина. Ясно. 22 градуса. 25000 зрителей.
Судьи М. Ступар (Ивано-Франковск), К. Вихров (Киев), Ю. Сергиенко (Харьков).
«Динамо» (Москва): Гонтарь, Ловчев, Никулин. Маховиков, Бубнов, Петрушин, Колесов (Павленко, 80), Минаев, Толстых, Максименков, Газзаев.
«Динамо» (Тбилиси): Габелия, Сулаквелидзе, Чивадзе, Хинчагашвили, Муджири (Какилашвили, 61), Дараселия, М. Мачаидзе, Коридзе (Кипиани, 46), Гуцаев, Г. Мачаидзе, Шенгелия.
Предупрежден Толстых.
Пенальти забили: Максименков, Чивадзе, Дараселия, Павленко, Шенгелия, Бубнов, М. Мачаидзе, Толстых, Сулаквелидзе; не забили: Кипиани, Маховиков, Гуцаев, Петрушин, Газзаев.
По традиции День физкультурника в нашей стране венчал финальный матч на Кубок СССР по футболу. В последний раз на стадионе в Лужниках он проводился три года назад, и тогда, кстати, хрустальный приз выиграли тбилисские динамовцы. И вот они вновь в финале, и им противостоит московское «Динамо».
Москвичи начали матч очень уверенно. Они играли — особенно поначалу — с большей отдачей, самоотверженно, в более высоком темпе и постоянно стремились атаковать. Тбилисцы же подолгу держали мяч, тратили по шесть — восемь передач на то, чтобы приблизиться к штрафной соперника, и ничего путного в атаке у них в первом тайме не выходило.
Москвичи постоянно создавали опасные ситуации у ворот соперников. Уже на 15-й минуте им удалась неплохая комбинация. Ловчев в штрафной южан отдал мяч Петрушину, тот отбросил его назад, и Маховиков метров с 25 нанес отличный удар. Но Габелия в отличном броске рукой сумел перевести мяч через перекладину. Обратите внимание на участников этой комбинации. Ловчев и Маховиков — крайние защитники. И они постоянно принимали активное участие в атакующих действиях своей команды. На 20-й минуте вновь хороший удар Маховикова издали — мяч прошел рядом со штангой.
Темп тбилисцам в конце концов удалось сбить, однако и в такой игре москвичи, пожалуй, превосходили соперников. Они более точно передавали мяч, удачнее комбинировали. Особенно удачно играл у них Максименков, каждый пас которого вблизи ворот тбилисцев, как правило, приводил к возникновению острой ситуации. Так, незадолго до перерыва он отлично вывел к воротам Колесова. Тот долго обрабатывал мяч и прицеливался, но метров с семи пробил мимо!
Тбилисцы в первом тайме практически не создали ни одного острого момента у ворот москвичей.
Во втором тайме тбилисцы выпускают на поле Кипиани. Он долгое время болел и еще не вошел в форму. Однако тренеры южан рассчитывали, что его опыт и мастерство смогут вдохновить более молодых партнеров. И действительно, сразу после перерыва тбилисцы завязывают сеть комбинаций, причем дважды удары по воротам наносит сам Кипиани.
Москвичи продолжают постоянно идти вперед. В штрафной площади тбилисцев то и дело возникают острые ситуации, однако, как говорится, в последний момент южане успевают отвести угрозу от своих ворот. Впрочем, и москвичи в заключительной стадии не показывают должного мастерства. Отличный удар метров с 18 наносит Максименков, однако Габелия четко на него реагирует. Вскоре Дараселия отвечает, тем же, но мяч после его удара проходит мимо.
Чувствуется, что обе команды устали. Тбилисцы, кстати, производят еще одну замену, причем, как видно, с той же целью—усилить атаку. На поле появляется молодой Какилашвили, который хорошо проявил себя во время спартакиадного турнира и в последнем матче чемпионата с «Торпедо». Но напряжение встречи достаточно велико, и он не совсем удачно входит в игру.
Обе команды теперь уже не стремятся рисковать, больше заботятся об обороне. И опасных моментов можно ждать лишь после дальних ударов. Тбилисцы несколько раз с помощью этого оружия вносят нервозность в ряды москвичей. Гонтарь лишь с большим трудом парирует дальний удар М. Мачаидзе. Еще один удар капитана южан — мяч летит мимо.
Когда к концу шла 90-я минута встречи, в атаку подключился центральный защитник москвичей Бубнов и также нанес сильнейший удар. Вновь промах.
Основное время игры истекло, и согласно Положению, было назначено дополнительное время. Оно прошло в не менее напряженной и упорной борьбе. Вновь команды старались не рисковать, вновь они больше уделяли вынимания обороне. Давала о себе знать усталость. Острых ситуаций в эти моменты почти не возникало.
Итак, основное и дополнительное время — 0:0. Теперь спор должны решить пенальти. В первой серии каждой из команд было предоставлено право пробить по пять одиннадцатиметровых. Это нелегкое испытание. Не так просто бить пенальти, когда позади 120 минут упорнейшей борьбы и отданы, казалось бы, все силы игре. Поэтому промахиваются даже опытные бойцы — Кипиани, Маховиков, Гуцаев… Впрочем, не совсем правильно сказать промахиваются. Просто отлично играют вратари. Особенно отличается тбилисский голкипер Габелия, который сумел отразить три одиннадцатиметровых, пробитых москвичами. Серия из пяти пенальти кончается со счетом 3:3. Теперь по правилам спор продолжается до тех пор, пока не промахнется один из соперников. Габелия парирует одиннадцатиметровый, пробитый Газзаевым, и тбилисцы во второй раз в истории становятся обладателями Кубка СССР. Этот приз стал им наградой за недюжинную волю, самоотверженность и присутствие духа.
О. КУЧЕРЕНКО.

Газета «Советский спорт» (Москва) от 14 августа 1979 года:

И ВОТ ОНО ПРИШЛО — ТВОЕ МГНОВЕНИЕ.
КАК О НЕМ ВСПОМИНАЮТ ПОСЛЕ КРУГА ПОЧЕТА.
Задумчивый бродит по пустой раздевалке Нодар Ахалкаци, а его команда в это время совершает круг почета по стадиону. Но сюда, в раздевалку, не доходит приветственный шум трибун. В ответ на поздравление лишь тень улыбки скользнула по лицу тренера.
— Мы не ждали красивой игры, — словно бы с трудом подбирая слова, с трудом переводя дыхание, говорит он.— Это был для нас десятый матч за 27 дней. Нет таких средств, которые могли бы сохранить свежесть при таком регламенте. И неизбежная неоднородность подготовки. Шенгелия, Гуцаев, Кипиани давно не играли вместе, и каждый в отдельности подолгу болел. Да, мы знали, что игра вряд ли получится хорошей.
Таков он всегда, старший тренер тбилисцев: не прячет суть за красивыми словами.
Но вот и Ахалкаци широко улыбается. В раздевалку врывается шум стадиона, его захватили сюда с собой игроки. И тренер должен поздравить каждого, поздравить так, чтобы никто не заметил «неприятного осадка», чтобы никому не омрачить радость.
Первые цветы здесь достались Отару Габелия. Ему же и первый вопрос:
— Когда-нибудь доводилось брать три пенальти?
— В первой лиге, в кутаисском «Торпедо» однажды парировал их пять за сезон. А еще был случай, когда играл во второй лиге, в сухумском «Динамо». Тогда в серии послематчевых пенальти взял четыре.
— Труднее было после игры, когда пошли пенальти, или в игре?
— В игре. Да, в игре. Хотя не могу сказать, что я очень волновался. Заставил себя быть хладнокровным. Я почему-то решил, что если не забьет Максименков — он, как и в финале Спартакиады, был лучшим на поле — или Газзаев, то больше мне не забьет никто.
Габелия последним из тбилисцев был в борьбе. А предпоследним в ней участвовал Тенгиз Сулаквелидзе: именно его удар оказался решающим.
— До этого случая, — сказал он, — я вообще ни разу в жизни пенальти не бил. Но почему-то был уверен, что забью. Даже хотел, чтобы Манучар выбрал меня, но подсказывать капитану в такой момент постеснялся.
— Почему же выбрали Сулаквелидзе? — спрашиваю Манучара Мачаидзе. — Ведь он до этого ни разу пенальти не бил.
— Я, между прочим, до этого дня за всю футбольную жизнь не забил в Лужниках ни одного гола, — улыбнулся в ответ капитан, — но, когда первые пятеро пробили, пришлось идти мне. А затем выбрал Сулаквелидзе, потому что у Гочи судорогой мышцу свело. Следующим все равно бы Гоча пошел. На Тенгиза я глянул, и он взгляд не отвел. У нас к концу игры чуть ли не полкоманды были с травмами. Как еще только доиграли…
С травмой играл, в частности, Александр Чивадзе. И он пошел бить, когда тбилисцы проигрывали, когда уже не забили лучшие пенальтисты команды.
— Ну и что с того, что не забили? — говорит Чивадзе. — Это футбол — все бывает. Тем более я должен был забить. Бил, кстати, больной ногой, но вспомнил о ней, когда мяч уже был в сетке.
Следующим бил Виталий Дараселия, и забил на удивление легко.
— Был момент — вспоминает он, — когда я пожалел, что меня не заменили. Минут за десять это было до конца основного времени. Сил совсем не осталось, а со мной никогда такого не бывало. Но раз замены сделаны, значит, надо играть. Так и уговорил себя, что вытерплю. А пенальти бить совсем не боялся, уверен был, что забью.
— А я, наоборот, — сказал Рамаз Шенгелия. — В высшей лиге я вообще ни разу пенальти не бил. Тут еще нервничал ужасно. Думал, что не забью.
Но что делать? Струсить? Это еще хуже, чем не забить.
Сколько раз в самые трудные моменты выручали свою команду Владимир Гуцаев и Давид Кипиани. И надо же так случиться, что именно лучшие форварды и пенальтисты ошиблись в начале серии.
— Я подошел к мячу с уверенностью, что забью, — говорит Гуцаев. — И вдруг в последний момент решил бить в другой угол. Поверите или нет, не забил, но не отчаивался. Верил, что ребята выручат — забьют, что Габелия не пропустит. И еще хочу сказать. Вот Кипиани не в форме, а как хотел играть, и наладил все же нашу игру во втором тайме, и первым пенальти бить решительно пошел. Он этим со всех как-то снял напряжение.
— Но ведь я был уверен, что забью, — сказал Давид Кипиани, — потому и пошел первым. Прежде я всегда забивал. Был, правда, случай, когда Астаповский отбил мяч, но я успел добить. А тут ноги словно ватные стали. И все-таки, хоть игра нам не удалась, я тем доволен, что добавочную тридцатиминутку мы начали атаками. Есть силы, нет их, а победить мы хотели. Пока могли двигаться, думали о борьбе. Разве это не самое главное?
Нугзар Какилашвили не ожидал, что и к нему обратятся с вопросом:
— Я ведь ничего не сделал, даже пенальти не бил. Я очень, очень благодарен тренеру за то, что он выпустил меня на поле в таком матче. И ребятам благодарен, что до меня очередь не дошла пенальти бить. Такое счастье мне выпало в 19 лет: Спартакиада народов СССР и выигрыш Кубка! Мог ли мечтать? Так что я должник. И команде нашей должен и футболу.
Это были хорошие слова напоследок. Долг перед футболом! Он остается перед победителями так же, как и перед побежденными. Может быть, да же большим.
В. ВИНОКУРОВ.
УТОЧНЕНИЕ.
В технические результаты о финальном матче Кубка СССР по футболу вкралась опечатка. На игре присутствовало 65 тысяч любителей футбола, а не 25 тысяч, как было в них указано.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 12 августа 1979 года:

გაბელიას “ბროლის ნახტომი”.
მოსკოვი. ვ. ი. ლენინის სახელობის ცენტრალური სტადიონი. 11 აგვისტო.
“დინამო” (თბილისი) – “დინამო” (მოსკოვი). ძირითადი და დამატებითი დრო – 0:0, პენალტებით – 5:4.
თბილისი: გაბელია, სულაქველიძე, ჩივაძე, ხინჩაგაშვილი, მუჯირი (კაკილაშვილი), დარასელია, მ. მაჩაიძე, ქორიძე (ყიფიანი), გუცაევი, გ. მაჩაიძე, შენგელია.
მოსკოვი: გონტარი, ლოვჩევი, ნიკულინი, მახოვიკოვი, ბუბნოვი, პეტრუშინი, კოლესოვი (პავლენკო), მინაევი, ტოლსტიხი, მაქსიმენკოვი, გაზაევი.
მსაჯი: მ. მტუპარი (ივანო–ფრანკოვსკი).
მაშ ასე, დამთავრდა სსრ კავშირის თასის 38–ე გათამაშება – მოსკოვის “დინამოს” მეათე, ხოლო თბილისელ დინამოელთა მეშვიდე ფინალი. თბილისის “დინამო” თასის ორგზის მფლობელია…
მომქანცველი ოთხი ტაიმი – 120 წუთი და დამატებით 14 პენალტი.
100 ათასმა მაყურებელმა, რომელიც ფიზკულტურელის საკავშირო დღეს მოვიდა ვ. ი. ლენინის სახელობის ცენტრალურ სტადიონზე და მილიონობით ტელემაყურებელმა ქართული ფეხბურთის ახალი გამარჯვება იხილა. თბილისელ დინამოელთა ამ თაობამ შეძლო ის, რაც ვერ მოახერხა მათმა “წინაპრებმა” 1937 და 1970 წლებში, მოსკოველ თანაკლუბელებთან მატჩებში.
…90 წუთი უშედეგოდ მთავრდება. დამატებითი 30 წუთი. კვლავ 0:0. და აი, მატჩის არბიტრი მ. სტუპარი პენალტების სერიას ნიშნავს…
გამარჯვებული ვერც მან გამოავლინა – 3:3. დავა გრძელდება, ბურთთან მ. მაჩაიძეა – 4:3, მაგრამ მოსკოველი ტოლსტიხი ანგარიშს კვლავ ათანაბრებს – 4:4. თბილისელთა მცველი სულაქველიძე ისევ აწინაურებს ჩვენს გუნდს – 5:4, “სიტყვა” მოსკოველებს ეკუთვნით – ვალერი გაზაევი დიდხანს ემზადება, გამორბენი, დარტყმა… მეკარე ოთარ გაბელია მისგან მარჯვენა კუთხეში ელვისებურ ნახტომს, “ბროლის” ნახტომს აკეთებს და თბილისის “დინამო” სსრ კავშირის თასის ორგზის მფლობელი ხდება!

ყოჩაღ, დინამოელებო!
დამთავრდა თუ არა თამაში, რედაქციაში ტელეფონების ზარი აწკრიალდა. გაუთავებლად რეკავდნენ გულშემატკივრები, გვილოცავდნენ, სიხარულს ვერ ფარავდნენ. პირველმა სტომატოლოგმა ომარ ნემსაძემ დაგვირეკა:
– ჩარგალში ვიყავი დღეს, ვაჟაობაზე. ტელევიზორს ძლივს ჩამოვუსწარი. ყოჩაღ, ბიჭები. ჟინი, შემართება, რომელიც თითოეულმა ქართველმა ფეხბურთელმა გამოიჩინა ბოლომდე. განსაკუთრებით 11–მეტრიანი დარტყმების შესრულებისას, აღტაცებას და სიამაყეს იწვევს: ჩივაძე, დარასელია, შენგელია, მანუჩარ მაჩაიძე, სულაქველიძე, და, რა თქმა უნდა, გაბელია… ყოჩაღ, ბიჭებო, ყოჩაღ, თბილისის “დინამო” – საბჭოთ კავშირის თასის ორგზის მფლობელო!
აკადემიკოსი გიორგი შხვაცაბაია ჩვენი რედაქციის ძველი მეგობარია, იგი ხშირად გამოდის გაზეთის ფურცლებზე, ამიტომ არც გაგვკვირვებია, გვიან ღამით რომ დაგვირეკა ლიკანის სანატორიუმიდან:
– მომილოცავს, გკოცნით, მიხარია. როგორც ყოფილ ფეხბურთელს კარგად მესმის, რომ სამი კვირის განმავლობაში არც მეტი, არც ნაკლები 9 შეხვედრა ჩაატარო, ამასთან სამ ფრონტზე – სპარტაკიადის, ჩემპიონატისა და თასის ფინალში, ძალზე, ძალზე ძნელი საქმეა. სწორედ ჩვენი გუნდის გადაღლილობამ გამოიწვია ის, რომ თამაში სულ მუდამ სასურველად როდი მიდიოდა, მაგრამ ქართველმა ფეხბურთელებმა ლუჟნიკის სავსე ტრიბუნებს უჩვენეს ის, რაც ასე აკლდა უწინ – დიდი ბრძოლისუნარიანობა, შემართება და უდრეკი ნებისყოფა ბოლო წუთებამდე, უკანასკნელ დარტყმამდე!

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 14 августа 1979 года:

ბროლად ქცეული მოლოდინი.
ძნელია ასეთ მატჩზე წერა.
თვალწინ ერთთავად მაღლა შემართული ბროლის თასი გიტრიალებს, ქართული დინამოელების ბედნიერი და დაღლილი სახეები, საპატიო წრე სარბენ ბილიკზე, ლუჟნიკის მოგუგუნე ტრიბუნა და ხელების ტყე, თითოეული ფეხბურთელის გულში ჩასაკრავად რომ არის მზად.
ძნელია ასეთ მატჩზე წერა. ყოველი სიტყვის შემდეგ გეჩვენება, რომ ყველაზე მთავარი, ის, რასაც ამდენი ენერგია და ნერვები შეეწირა, ხელიდან გისხლტება, გეჩვენება, რომ მაინც ვერ იტყვი იმას, რაც მინდორზე ხდებოდა, რაც იმ დღეს განიცადა ლუჟნიკში მოსულმა ქართველმა კაცმა, რაც ასე აღელვებდა ტელევიზორებთან მიმსხდარ ასიათასობით გულშემატკივარსა და არაგულშემატკივარს, ქალსა და კაცს.
რით უნდა დაიწყო? როგორ დაიწყო? იმ დრამატული წამებით 120–წუთიან მომქანცველ ბრძოლას რომ მოჰყვა! შეხვედრის არბიტრის სტუპარის სასტვენის ხმით უკანასკნელ სათასო ორთაბრძოლისკენ რომ მოუხმო ორ ძველ მეტოქე–მეგობარს? იქნებ იმ უცნობი, მოსკოვში მცხოვრები ქართველი კაცით, მატჩის შემდეგ ხელისგულებში რომ მალავდა სიხარულის ცრემლს?
ფინალური შეხვედრის დაწყებამდე ნახევარი საათით ადრე მოსკოვის “დინამოს” ყოფილ მწვრთნელს, სპორტის დამსახურებულ ოსტატ ალექსანდრე სევიდოვს შევხვდი, საუბარი სასპარტაკიადო ტურნირით დავიწყეთ.
– რა თქმა უნდა, არის უარყოფითი მხარეები, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ეს მკაცრად რეგლამენტირებული ტურნირი ბევრ სარგებლობას მოუტანს ჩვენს ფეხბურთს. გამოჩნდა ახალი სახელები. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, შეჯიბრების ასეთ შემჭიდროებულ ვადებში ჩატარება თითქმის იმეორებს ევროპისა და მსოფლიო ჩეპიონატების რეგლამენტს და ეს უკვე ბევრს ნიშნავს.
თანამოსაუბრეს ვახსენებ, რომ თბილისის “დინამო” თითქმის მთელი თვე მოწყვეტილია საკუთარ ბაზას, რომ ეს მატჩი რიგით მეცხრეა მოსკოვში, რომ იმ გუნდებისაგან განსხვავებით, ვისაც პრიზიორთა შორის მოხვედრა ჰქონდა დაგეგმილი, მხოლოდ საქართველოს ნაკრები იბრძოდა ერთი საკლუბო გუნდით.
– რაც მართალია, მართალია, თუ ვინმე დაზარალდა ალბათ ისევ თქვენი გუნდი. მაგრამ რას იზამ. ესეც არ იყოს, მაღალი კლასის გუნდის ღირსება სწორედ ის არის, რომ მაშინ მოიკრიბოს ძალა, როცა ეს თითქმის შეუძლებელი ჩანს და მიუხედავად იმისა, რომ დღეს მოსკოველებს ზემოთქმულის გამო რაღაც უპირატესობაც კი აქვთ, მე მაინც მწამს თბილისის “დინამოსი”.
ტრიბუნაზე მაინც დამძიმებული გულით ავედი. ერთი უსიამო ტრადიცია უკვე დაირღვა 1976 წელს. მეორე… ხუთი ფინალური მატჩი მოსკოვის გუნდებთან გვქონდა ნათამაშები და იმის გამო იყო თუ ამისა, ხუთივეჯერ დავმარცხდით.
ბუნებრივია, მატჩისა და თასის ბედიც მინდორზე წყდება, მაგრამ ნაღდი იმედი მაშინ გაჩნდა, როცა ლუჟნიკის ტრიბუნას “დინამო, დინამომ” გადაუარა.
მახსენდება სკანდირება “დინამოს” თაობაზე ამტყდარი კამათი. ამ სახელწოდების ბევრი გუნდია საბჭოთა კავშირში და ეს ზოგჯერ უხერხულობას ქმნისო. მოსკოვში ამის მაგვარი არაფერი მომხდარა. ვინც კი თუნდაც ერთხელ მაინც დასწრებია თბილისელთა თამაშს უცხო სტადიონზე, დაუფიქრებლად გეტყვით: ჩვენების “დინამო” უფრო ბოხია, უფრო ომახიანია და არავითარ გაუგებრობასა და ორაზროვნებას არ იწვევს – გინდა დავლური ეცეკვოს ქართველ კაცსო.
…მატჩის პირველი წუთები. მართალია უტევენ მასპინძლები, მაგრამ თბილისელთა თამაშსაც ეტყობა, რომ ის შეხვედრაში თითოეული ფეხბურთელი ყველაფერს გაიღებს. მე–10 წუთზე სტუმრები პირველად ურტყამენ კარში (ქორიძე). მე–14 წუთზე საპასუხო დარტყმა – ეს მახოვიკოვია. მერეც, მთელი პირველი ტაიმის განმავლობაში, მოსკოველთა მცველი არა ერთხელ და ორჯერ გადავა შეტევაზე, ყველა ეს, საკუთრი კარიდან დაწყებული იერიში სახიფათოა, ბევრი ვერაფერი სასიამოვნოა თბილისელებისთვის, მაგრამ ყველაფერს აქვს თავისი კარგი და ცუდი მხარეები. საქმე ის არის, რომ დღეს მოსკოვის “დინამოს” ერთ–ერთი საუკეთესო დაცვა ჰყავს. ზოგი მიზეზის (ტრავმების) გამო თბილისის “დინამოს” თავდასხმას უნდა გაუჭირდეს ამ კარგად შეკრული კედლის დაძლევა. ერთადერთი ღრეჩოს მოძებნა ალბათ ისევ მოსკოველთა დაცვის მარცხენა ფლანგზე შეიძლება – მახოვიკოვი მეტისმეტად ერთობა იერიშებით. 90 წუთი ასე ვერ ითამაშებ და თუ მასპინძელთა მცველი დაიღალა, მოსკოველთა იერიშებიც თანდათან უნდა შენელდეს.
მე–18 წუთი. ისევ მახოვიკოვი. ორი წუთის შემდეგ სიტუაცია მეორდება. არ ვიცი, თბილისელები შეგნებულად აძლევენ საშუალებას მახოვიკოვს, თუ თვითონ ფეხბურთელი ივიწყებს სიფრთხილეს. 23–მე წუთზე ისევ აგრესიულად თამაშობს მცველი, მაგრამ ამჯერად უკან დაბრუნებას ვეღარ ასწრებს. გუცაევი თითქოს ამას ელოდებოდა. უცბად გადმოდის გაშიშვლებულ ფლანგზე, ეუფლება ბურთს, მოხდენილად ატყუებს ორ მცველს, მერე ოდნავ ცენტრისკენ ინაცვლებს და ურტყამს. სამწუხაროდ, დარტყმა სუსტი გამოდგა.
ტერიტორიული უპირატესობა მოსკოველთა მხარეზეა. 30–ე წუთზე კოლესოვი კარგი პოზიციიდან აცილებს კარს. პირველი კუთხური თბილისელებმა 43–ე წუთზე ჩამოაწოდეს. კუთხურების საერთო ანგარიში კი (3:1) მოსკოველთა სასარგებლოდაა. თუმცა, საგანგაშო არაფერია. ყიფიანის სახით (დავითი ტრავმის შემდეგ, რა თქმა უნდა, ჩვეულ სპორტულ ფორმაში არ არის) მწვრთნელებმაც მშვენიერი რეზერვი შემოინახეს. მოვლენათა შემდგომმა მსვლელობამ გამოაჩინა, რომ სწორედ ასე სჯობდა.
დაიწყო მეორე ტაიმი. პირველი 15 წუთი ბრძოლა თანაბარია. შესამჩნევად უკლო მახოვიკოვმა. და აი, აქ თბილისელთა რიგებში ხდება მნიშვნელოვანი გადაადგილება. ერთი შეხედვით ეს იძულებითი ცვლილება იყო. მუჯირმა ფეხი იტკინა, მაგრამ მანამდე სარბენ ბილიკზე უკვე იდგა კაკილაშვილი. იქვე ეჭირათ ფირფიტა #5. გოჩა მაჩაიძემ მუჯირის ადგილი დაიკავა, ნახევარდაცვის მარცხენა ფრთაზე გადმოინაცვლა დარასელიამ. მარჯვენა ფლანგი კი კაკილაშვილს მიენდო.
იქნებ ამ საერთო გამარჯვების ფონზე უადგილოც იყოს, მაგრამ უნდა ითქვას, რომ ახალგაზრდა ფეხბურთელის სახით (იმ პირობით თუ სპორტსმენი გულმოდგინედ განაგრძობს ოსტატობის ამაღლებას) “დინამოს” კარგი ცვლა ეზრდება.
წუთის შემდეგ დარასელიას დარტყმული ბურთი ოდნავ ცდება მოსკოველთა კარს. აქედან მოყოლებული თამაშის სადავეებს თბილისელები ეუფლებიან. გონტარი გაჭირვებით იგერიებს მანუჩარ მაჩაიძისა და გუცაევის დარტყმებს. უფრო და უფრო აგრესიული ხდება გუცაევი. იერიშზე მიდის სულაქველიძე. ბოლო წუთები მეტოქეები ფრთხილობენ – ასეთ დროს გოლის გაშვება ყველაფრის დაკარგვას ნიშნავს.
მეორე 45 წუთში უპირატესობა თბილისის “დინამოს” მხარესაა. სტუმრებმა კუთხურებშიც დაჩაგრეს მეტოქე – 1:0.
არსებობს ცნობილი გამოთქმა, რომ მაღალი კლასის გუნდი სწორედ მეორე ტაიმს თამაშობს უკეთ. ასე თუ ისე, მატჩის წინ მოკიაფე იმედი საკმაოდ რეალურად იქცა.
ორი დამატებითი 15–წუთიანი ტაიმი მთელი მატჩის ლოგიკური გაგრძელება გამოდგა. მოსკოველები უხეშობენ. განსაკუთრებით გუცაევის შეჩერება უჭირთ. ჯარიმა, ისევ ჯარიმა. ტოლსტიხი უხეში თამაშისთვის გაფრთხილებას იღებს. კუთხურები: 4:1 თბილისელთა სასარგებლოდ.
და მაინც ფრე. ას ოცმა წუთმა გამარჯვებული ვერ გამოავლინა.
პენალტები. ორსაათიანი მომქანცველი ბრძოლის საფასურად წესდებას ორივე გუნდისთვის სასჯელი მოუგონებია. ეს მართლაც სასჯელია და კაცმა არ იცი, რა უფრო ძნელია – დარტყმა თუ დარტყმის მოლოდინში კარის ხაზზე დგომა.
ყიფიანი – გონტარი. იწყებენ თბილისელები.
დარტყმა ზუსტია, არანაკლებ ზუსტი და დროულია გონტარის ნახტომი.
მახოვიკოვი – გაბელია. იგივე კუთხე (მეკარისაგან მარცხნივ), ისეთივე ნახტომი 0:0.
გუცაევი.
თვალი მოვკარი მინდვრის შუაგულში მდგარ სამ ფეხბურთელს – მანუჩარ მაჩაიძე – ყიფიანი – ხინჩაგაშვილი. არც ერთი არ იყურება კარისკენ. შოთა ხინჩაგაშვილი მერეც, როცა ჩვენები ურტყამდნენ, ზურგშექცეული იდგა კარისკენ.
ბურთი იმავე მიმართულებით მიფრინავს, იქით გადახტა გონტარიც – 0:0.
მაქსიმენკოვი. დარტყმა. მოსკოველები დაწინაურდნენ – 1:0.
ჩივაძე, როგორც იქნა – 1:1. მაგრამ მასპინძლებს ერთი დარტყმა მარაგში აქვთ.
პეტრუშინის დარტყმა, გაბელიას თავგანწირული ნახტომი – 1:1 ყველაფერი თავიდან იწყება.
შემდეგმა ოთხმა პენალტმა – დარასელია–პავლენკო–შენგელია–ბუბნოვი – მიზანს მიაღწია – 3:3.
ამოიწურა პირველი სერია, ის გვარებიც, მწვრთნელებმა რომ დაასახელეს. ახლა თვითონ ფეხბურთელებმა უნდა გადაწყვიტონ – ვინ?
გასახდელში, მატჩის შემდეგ მ. მაჩაიძე: ხუთნიღა დავრჩით. პენალტი ოფიციალურ მატჩში არასდროს დამირტყამს. შოთა საერთოდ გაგვერიდა. გოჩას კუნთი ჰქონდა დაჭიმული, სულაქველიძემ – არასდროს დამირტყამს პენალტიო, კაკილაშვილს კი ამოდენა პასუხისმგებლობას ვერ დავაკისრებდით. სხვა გზა არ მქონდა, ისევ მე უნდა დამერტყა.
მ. მაჩაიძე, გამორბენი, არის 4:3!
მოსკოველთა ბანაკშიც უარზე არიან. ტრიბუნებიდანაც კი მშვენივრად ჩანს, რომ ვერავინ ბედავს.
ტოლსტიხი. ისევ გათანაბრდა ანგარიში – 4:4.
მანუჩარი ძალით აყენებს ბალახზე დამჯდარ სულაქველიძეს. თენგიზი მძიმედ მიდის კარისკენ. მართლაც სასჯელია – მთელი გუნდი, მწვრთნელები, ტრიბუნა, ტელევიზორებთან სუნთქვაშეკრული თბილისი, ქუთაისი, მთელი საქართველო… მილიონი თვალი მისჩერებია თეთრ წერტილსა და იმ წერილზე გარინდებულ ბურთს.
დარტყმა. არის! – 5:4!
ახლა გაზაევის რიგია.
გასახდელში, მატჩის შემდეგ ვიღაცამ იხუმრა – გაზაევმა მარცხნივ აჩვენა, ბურთი კი მარჯვნივ დაარტყაო. გაბელია ვერაფერს ვხედავდიო ბურთის მეტს.
კაცმა არ იცის, რა უფრო ძნელია, დარტყმა თუ დარტყმის მოლოდინში კარის ხაზზე დგომა. და მაინც გაბელია! ეს ნახტომი წამის შემდეგ ბროლის თასად იქცა.. 120–წუთაინი ოფლის ღვრა, ნოდარ ახალკაცის, ფეხბურთზე ფანატიკურად შეყვარებული კაცის შრომა. მისი ახალგაზრდა კოლეგების კახი ასათიანისა და სერგო კუტივაძის შრომა, ბროლის თასად იქცა ფეხბურთის ქართველი მოყვარულის, გულშემატკივრისა და არაგულშემატკივრის, ქალისა და კაცის მოლოდინი.
ი. ბერიაშვილი.
მოსკოვი – თბილისი.