«Динамо» (Тбилиси) — «Кайрат» (Алма-Ата) 2:0 (0:0)
ЧЕМПИОНАТ СССР 1977 ГОДА. ВЫСШАЯ ЛИГА. МАТЧ № 21.
3 сентября 1977 года. 20-00. Тбилиси. Стадион «Динамо» им. В.И.Ленина. Пасмурно, 20 градусов. 62000 зрителей. Электроосвещение.
Судьи: В.Лушин, В.Левитин, В.Бутенко (все — Москва).
«Динамо»: Габелия, Костава, Кантеладзе, Хизанишвили, Муджири, Г.Мачаидзе (Дараселия, 65), М.Мачаидзе, Коридзе, Гуцаев, Челебадзе, Копалейшвили.
«Кайрат»: Ордабаев, Алтухов (Чеботарев, 41), Талгаев, Байшаков, Кисляков, Шевчук, Бердыев, Лихошерстных, Мазманян, Ионкин, Евдокимов (Новиков, 61).
Голы:
1:0 Коридзе — 47 (пен.)
2:0 Коридзе — 73
ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:
Газета «Советский спорт» (Москва) от 6 сентября 1977 года:
«Динамо» (Тбилиси) — «Кайрат» — 2:0.
«Динамо» (Тбилиси) — «Кайрат» (Алма-Ата). 2:0 (0:0). Тбилиси. Стадион «Динамо» имени В. И. Ленина. 3 сентября. Пасмурно. 20 градусов. 68 000 зрителей.
Судьи В. Лушин, В. Левитин, В. Бутенко (все — Москва).
«Динамо»: Габелия, Костава, Кантеладзе, Хизанишвили, Муджири, Г. Мачаидзе (Дараселия, 66), М. Мачаидзе, Коридзе, Гуцаев, Челебадзе, Копалеишвили.
«Кайрат»: Ордабаев, Алтухов (Чеботарев, 40), Талгаев, Байшаков, Кисляков, Шевчук, Бердыев, Лихошерстных, Мазманян, Ионкин, Евдокимов (Новиков, 60).
Голы: Коридзе (47, с пенальти, 73).
Дублеры — 2:0. Голы: Гоголадзе, Базазашвили.
Класс игрока или команды в целом — понятие весьма конкретное. Чем свободнее владеет футболист мячом и обращается с ним на скорости, чем грамотнее взаимодействует он с партнерами, тем выше его класс. А чем больше в команде высококлассных игроков, тем и сама она выше классом.
Рассуждения эти имеют прямое отношение к рецензируемому матчу. Динамовцы превосходили соперников в мастерстве. Они и победы добились, умело использовав моменты, созданные ими благодаря все тому же превосходству в мастерстве. Гуцаев так стремительно ворвался с мячом в штрафную площадь, обыгрывая на ходу соперников, что «остановить» его гости смогли лишь недозволенным приемом.
Второй же гол был забит после блестящей по исполнению длинной передачи Дараселия, которой полузащитник вывел на ворота «Кайрата» Коридзе. Так, скоростной маневр и точный пас оказались решающими в матче.
Сколько помню, во встречах тбилисского «Динамо» и «Кайрата» (а их было больше двух десятков) соперники долгой разведки, как правило, не вели. У каждой из сторон и задачи, и пути их решения были определены наперед. Так случилось и на сей раз: хозяева, несмотря на трудности с составом (травмированы Гогия, Хинчагашвили и Кипиани), играли на выигрыш, гости старались воспрепятствовать этому.
В первом тайме алмаатинцы самоотверженно держали оборону. Взятые под плотную персональную опеку М. Мачаидзе и Гуцаев были лишены свободы действий, и потому динамовцы атаковали менее разнообразно, чем обычно. Правда, Коридзе, Копалеишвили и особенно старательно игравший Г. Мачаидзе активно поддерживали атакующих, но ворота Ордабаева, несмотря на обилие острых ситуаций, до перерыва так и не были взяты.
Но лишь возобновилась игра, как Гуцаеву удался сольный проход, завершившийся 11-метровым ударом. Эпизод этот внес перелом в игру. Вынужденные отыгрываться, гости раскрылись, перестали жаться к воротам. Динамовцам же только этого и надо было.
Р. Дзодзуашвили, мастер спорта международного класса.
Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 6 сентября 1977 года:
“ლამაზის” იარლიყი – საიმედოზე.
თბილისი. ვ. ი. ლენინის სახელობის “დინამოს” სტადიონი. 3 სექტემბერი.
“დინამო” (თბილისი) – “ქაირათი” (ალმა–ათა) 2:0 (0:0).
“დინამო”: გაბელია, კოსტავა, კანთელაძე, ხიზანიშვილი, მუჯირი, გ. მაჩაიძე (დარასელია), მ. მაჩაიძე, ქორიძე, გუცაევი, ჩელებაძე, კოპალეიშვილი.
“ქაირათი”: ორდაბაევი, ალტუხოვი (ჩებოტარიოვი), ტალგაევი, ბაიშაკოვი, კისლიაკოვი, შევჩუკი, ბურდიევი, ლიხოშერსტნიხი, მაზმანიანი, იონკინი, ევდოკიმოვი (ნოვიკოვი).
მსაჯი: ვ. ლუშინი (მოსკოვი).
დუბლიორები – 21:0. გოლები გაიტანეს გოგოლაძემ და ბაზაზაშვილმა.
მატჩის დასასრულამდე კარგა დრო იყო დარჩენილი, როცა “ქაირათმა” ფაქტიურად ხელი აიღო ბრძოლაზე. უმაღლეს ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებლად (ეჭვი არ არის, სწორედ ამ ამოცანას ისახავს პირველი ლიგიდან ახალმობრუნებული გუნდი) ყოველი ქულა მართლაც აუწონელია, მაგრამ 47–ე წუთზე გაშვებულმა გოლმა ერთობ საეჭვო სურვილადაც აქცია ეს ქულა. არადა ასეთი შესაძლებლობა თამაშის დაწყებამდე საკმაოდ ხელშესახებად ჩანდა – ხინჩაგაშვილის, ყიფიანისა და შენგელიას არყოფნა, რბილად რომ ვთქვათ, საგრძნობი დანაკლისია თბილისის “დინამოსთვის”. კუიბიშეველებთან მატჩში დაშავებულ მანუჩარ მაჩაიძესაც, როგორც ჩანს, ძალაუნებურად მოუწევდა სამოქმედო დიაპაზონის შემცირება.
“ქაირათმა” პირველი წრე თხუთმეტი ქულით დაამთავრა (ორმოცდაათი პროცენტი). ზუსტად ისეთივეა მეორე წრის გრაფიკიც – 12 შესაძლებლიდან 6 გუნდი მატჩების უმრავლესობას არც თუ ისე აგრესიულად, მაგრამ საკმაოდ სოლიდურად თამაშობს. საინტერესოა ისიც, რომ ყაზახი ფეხბურთელები ბევრი კოლექტივისგან განსხვავებით თამაშის ეგრეთწოდებულ “საგარეო მოდელს” იშვიათად მიმართავენ. ამან და თბილისელთა შესუსტებულმა შემადგენლობამაც განაპირობა ის, რომ “ქაირათმა” სამი ფორვარდით დაიწყო მატჩი.
როგორც მოსალოდნელი იყო, და ალბათ არც ალმაათელებს ჰქონდათ რაიმეზე ილუზიები ამის თაობაზე, ტონის მიმცემი “დინამო” გამოდგა. თბილისელები ორი თავდამსხმელითა (გუცაეი, ჩელებაძე) და ოთხი ნახევარმცველით შეუდგნენ საქმეს. სხვა მატჩებისგან განსხვავებით ორს – კოპალეიშვილსა და გოჩა მაჩაიძეს საგანგებო მისია დაეკისრათ. კოპალეიშვილი მინდვრის ცენტრში დინამოელთა კაპიტანს ამოუდგა მხარში, გოჩა მაჩაიძეს ნახევარდაცვისა და თავდასხმის მარცხენა ფლანგი უნდა შეევსო. ამთავითვე უნდა ითქვას, რომ მოვალეობას ორივემ მშვენივრად გაართვა თავი.
ეს ტაქტიკური ჩანაფიქრი კარგა ხანს გამოუცნობი დარჩა “ქაირათის” შტაბისთვის. შედეგი ერთობ არასახარბიელო გამოდგა: ნახევარმცველთავდამხმელის რეიდებმა სრულიად მიმალა ალმაათელთა დაცვის მარჯვენა ფრთა (ალტუხოვის ჩებოტარიოვით შეცვლამ საქმეს ვერ უშველა). ჯერ იყო და თვითონ გოჩამ შეუქმნა თანაგუნდელებს კარის აღების არა ერთი და ორი მომენტი, მერე კი იმავე ფრთიდან დაწყებულ იერიშებს მოჰყვა პენალტიცა და დარასელიას უზადო გადაცემაც, ქორიძემ ორ გოლად რომ აქცია.
დინამოელთა საერთო უპირატესობის საკითხი კი ნახევარდაცვის ცენტრში გადაწყდა. “ქაირათმა” მინდვრის ცენტრიცა და მანუჩარ მაჩაიძის მეურვეობაც ბერდიევს (გუნდის ერთ–ერთი ბომბარდირი) ანდო, რაც თბილისელთა წისქვილზე წყლის დასხმას ნიშნავდა – მანუჩარმა ბოლომდე “თავისთან დაიტოვა” ალმაათელთა ორგანიზატორი და უაღრესად რაციონალური თამაშით ყველა პირობა შეუქმნა უმეთვალყუროდ დარჩენილ კოპალეიშვილს რაც შეიძლება აქტიური მოქმედებისთვის.
ალბათ აუცილებელი არ არის ამ მატჩის რაღაც გამორჩეულ მონაკვეთებად გადაწევრება. ოსტატობითა და მონდომებით გამაგრებული ტაქტიკური ჩანაფიქრი “დინამომ” მეთოდურად აქცია გამარჯვებად. და მაინც, პირველმა გოლმა ერთგვარად გამიჯნა ორივე ტაიმი. საკუთარ მინდორზე სამი “ყაიმის” ფსიქოლოგიური ტვირთი ორმოცდამეშვიდე წუთზეღა მოეხსნათ ფეხბურთელებს და გუნდიც უფრო ლაღად ათამაშდა.
ერთი მომენტიც: ბოლო ხანებში ჩვენები მაინცდამაინც ვერ დაიტრაბახებენ კომბინაციების მრავალფეროვნებითა და სიუხვით (ვგულისხმობ ივლისისა და აგვისტოს მატჩებს – იმ თვეებისას, ამ რამდენიმე წლის განმავლობაში თბილისელთა შედარებით სუსტი თამაშის პერიოდად რომ იქცა). ამ თვალსაზრისით “ქაირათთან” შეხვედრა უთუოდ გამოსარჩევია.
და ბოლოს რამდენიმე სიტყვა წლევანდელი სინჯის თბილისის “დინამოს” ერთ დამახასიათებელ და ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვან ნიშანზე.
გარდასახვა ჩვენს თვალწინ მოხდა, მაგრამ როგორღაც შეუმჩნევლად გადაუხვია გუნდმა ძველ გზას, როგორღაც შეუმჩნევლად მიგვაჩვია იმ აზრს, რომ მეტოქის მინდორზეც შეიძლება ქულების
დაგროვება.
ეს ყველაფეარი ფაქტია. ფაქტია ისიც, რომ თორმეტი წლის მანძილზე გუნდი მოკრძალებით შესცქეროდა უმაღლეს კვარცხლბეკს – მარტო სურვილი ხომ ბევრი ვერაფერი მოკავშირეა. გულახდილად რომ ვთქვათ, შარშანდელი ორი მინიჩემპიონატიც ვერ წაუვა ასეთ შეფასებას, მაგრამ ის მაინც ერთგვარი გარდატეხის ეტაპი იყო და გამართლებაც აქვს: ახალ გზებზე სასიარულოდ ახალი რესურსები იყო საჭირო. ამ, არა ერთი და ორი საფეხბურთო კომპონენტისგან შემდგარ მასალას კი თაროებზე ჩამორიგებულს ვერსად ნახავ, რომ ხელის ერთი მოსმით ჩაუძახო გუნდის ყულაბაში. ნურც ის დაგვავიწყდება, რომ მთელი თავისი რამდენიმე თვის მონაგარი “დინამომ” თასისთვის ბრძოლას შეალია.
სავსებით შესაძლებელია, რომ სანუკვარი მიზანი წლეულსაც მიუღწეველი დარჩეს – განა საჩემპიონო კოლექტივის შექმნას 2–3 წელიწადი მაინც სჭირდება?
და მაინც, დღევანდელ “დინამოს” სულ სხვა ნიშანი ადევს – გუნდმა ისწავლა ბრძოლა!
მახსენდება წინა წლების რეპორტაჟები, მოსკოველ, კიეველ თუ ლენინგრადელ რადიოკომენტატორთა სიტყვები: თბილისელებმა ლამაზი, ტექნიკური თამაშით მაყურებლის სიმპათია დაიმსახურესო. სწორედ იმ წუთებში კი ჩვენები ორი, სამი ან სულაც ხუთი ბურთით აგებდნენ.
დღეს ამგვარი ცალმხრივი ქათინაურები საკმაო იშვიათობაა. პირველყოვლისა კი იმიტომ, რომ გუნდმა მართლაც ისწავლა ბრძოლა.
იქნებ უცნაურიც იყო, მაგრამ საამისო მაგალითს კიევის მატჩს დავესესხები. ის თამაში წავაგეთ. მაგრამ წაგებაც არის და წაგებაც. ეს არ იყო მინდორზე “ლამაზი” ფეხბურთის საჩვენებლად გამოსული, იმთავითვე დასამარცხებლად განწირული გუნდი. 90 წუთის განმავლობაში ბიჭები თავდავიწყებით, შეუპოვრად იბრძოდნენ. ამ სიტყვის თითქმის პირდაპირი გაგებით. მთელი ის საათ-ნახევარი თბილისის “დინამო” ერთხელაც არ შემკრთალა, ერთხელაც არ გაუხსენებია აგრერიგად ნაცნობი პრინციპული შეხვედრების ძველი სენი. რატომღაც იმ წაგებული მატჩის შემდეგ ვირწმუნე გუნდის ძალაცა და შემართებაც, მისი ხვალინდელი დღე.
ჯერ კიდევ ბევრი მოუგვარებელი საქმე აქვს “დინამოს”, ბევრი სინჯი სდევს მის თამაშს, მაგრამ ერთი კია – გუნდმა “ლამაზის” იარლიყი საიმედოზე გაცვალა, რომანტიკოსისა – რეალისტურზე. ფასეულობათა გადაფასება დროული და სწორია იმიტომაც, რომ თანამედროვე სპორტში გამარჯვება მხოლოდ საღად მოაზროვნეთა და შეუპოვართა ხვედრია.
არ გამოვუდგები წიგნზე თუ სპექტაკლზე დაწერილ ზოგიერთი რეცენზიის ავტორს, ვერც “ჰოს” რომ გაბედავს, ვერც “არას”. ბოლოს კი კარგა მოზრდილ კითხვის ნიშანსაც შეაჩეჩებს მკითხველს და წლევანდელი ჩემპიონატის საბოლოო შედეგების მიუხედავად, ამ სიტყვების ღირებულების მიუხედავად, მაინც ვიტყვი:
მე მომწონს ეს გუნდი…
3 სექტემბერს თბილისის “დინამომ” ბოლოს და ბოლოს თავი დააღწია მდევრის როლს, ახლა ის კიეველ თანაკლუბელებთან ერთად შეუყვება აღმართს, რომელიც რამდენადაც საპატიოა, იმდენად მძიმე და მომქანცველიც არის. ეს კარგად ესმით მწვრთნელებსაც, ფეხბურთელებსაც და გუნდის ათასობით გულშემატკივართაც.
ი. ბერიაშვილი.
Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 4 сентября 1977 года:
ДВА МЯЧА ТБИЛИСЦЕВ.
Вчера на тбилисском стадионе «Динамо» имени В. Л. Ленина состоялась очередная встреча чемпионата страны по футболу. Динамовцы Тбилиси принимали алма-атинский «Кайрат». Тбилисцы с первых же минут уверенно взяли инициативу в свои руки. В течение первых 25 минут все атаки хозяев поля не привели к желаемому результату. И как это часто бывает в футболе, гол едва не побывал в воротах хозяев.
Это заставило тбилисцев взвинтить темп, они стали атаковать большими силами.
Основные события развернулись во втором тайме. На 48-й минуте защитник «Кайрата» сбил в штрафной площадке Гуцаева, и судья уверенно показал на одиннадцатиметровую отметку. Удар Коридзе в нижний угол был неотразим — 1:0.
Несмотря на забитый гол, тбилисцы продолжали искать ключи к воротам «Кайрата». Несколько раз штанга спасала гостей от неминуемого гола. На 72-й минуте с отличной подачи Дараселия второй мяч в ворота гостей забил Коридзе. Встреча закончилась победой динамовцев со счетом 2:0.
Газета «Молодежь Грузии» (Тбилиси) от 6 сентября 1977 года:
НАКАЛ НАРАСТАЕТ.
Второй круг футбольного чемпионата страны набирает темп, каждое очко — набранное или потерянное — сегодня может оказаться решающим как для команд, претендующих на призовое место, так и для тех, кто ведет борьбу за право остаться в высшей лиге. Эти жесткие условия ощущались и в матче тбилисских динамовцев с командой «Кайрат» (Алма-Ата), особенно в первом тайме, когда тбилисцы, имея общее территориальное преимущество, тем не менее могли пропустить гол в свои ворота.
Во втором тайме тбилисцы прибавили остроты своим атакам. Первый гол был забит с пенальти. Гуцаев, выходивший один на один с вратарем, был сбит защитниками гостей, удар Коридзе был точным — 1:0. На 72-й минуте вновь отличился Коридзе. Получив от Дараселия превосходную передачу, он точно пробил в нижний угол — 2:0. Тбилисцы записали в свой актив два важных очка, сравнявшись с лидером — киевским «Динамо».
«Динамо» Тбилиси: Габелия, Костава, Кантеладзе, Хизанишвили, Муджири, Г. Мачаидзе (Дараселия), М. Мачаидзе, Коридзе, Гуцаев, Челебадзе. Копалеишвили.
Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от 5 сентября 1977 года:
Важная победа динамовцев.
Вот уже на протяжении нескольких туров чемпионата СССР по футболу среди команд высшей лиги динамовцы Тбилиси стремятся догнать лидера — своих киевских одноклубников. В минувшую субботу их усилия увенчались успехом: принимая на своем поле «Кайрат», тбилисские футболисты забили два безответных мяча и, набрав 28 очков, догнали лидера, который во Львове сыграл вничью — 1:1 с местными «Карпатами».
Матч в Тбилиси, несмотря на отсутствие в команде «Динамо» ряда ведущих игроков (Хинчагашвили и Кипиани травмированы, а Шенгелия призван под знамена молодежной сборной СССР), прошел с явным преимуществом хозяев поля. И если б не уверенная игра вратаря гостей Ордобаева, признанного лучшим в команде «Кайрат» и получившего приз, учрежденный «Тбилтоннельстроем», то счет мог быть разгромным. Ордобаев очень точно выбирал место в воротах и взял несколько труднейших мячей, не раз гостей спасала от гола штанга.
Главные события в матче развернулись во втором тайма. На 48-й минуте стремительная атака Гуцаева была прервана недозволенным приемом, и пенальти четко реализовал Коридзе. Затем на 72-й минуте он же с подачи Дараселия забил красивый гол с игры. Коридзе был признан лучшим в команде хозяев поля и получил приз Грузсовета «Динамо».
Команды выступали в следующих составах: «Динамо» (Тбилиси) — Габелия, Костава, Кантеладзе, Хизанишвили, Муджири, Г. Мачаидзе (Дараселия), М. Мачаидзе, Коридзе, Гуцаев, Челебадзе, Копалейшвили; «Кайрат» — Ордобаев, Алтухов, (Чеботарев), Талгаев, Байшаков, Кисляков, Шевчук, Бердыев, Лихошерстных, Мазманьян, Ионкин, Евдокимов (Новиков).