Турне в Аргентину в 1980 году

01. 30.01. Буэнос-Айрес. «Бока Хуниорс» (Буэнос-Айрес, Аргентина) • 1:1 (1:1)
02. 01.02. Буэнос-Айрес. «Велес Сарсфилд» (Буэнос-Айрес, Аргентина) • 0:1 (0:1)
03. 05.02. Росарио. «Росарио Сентраль» (Росарио, Аргентина) • 2:3 (1:1)
04. 06.02. Мендоса. Сборная провинции Мендоса (Аргентина) • 4:1 (1:1)
05. 08.02. Сан-Мигель-де-Тукуман.«Сан-Мартин» (Сан-Мигель-де-Тукуман, Аргентина) • 5:2 (2:0)

Состав команды «Динамо» (Тбилиси) в турне по Аргентине в 1980 году:

Вратари: Габелия О. — 4 (4п), Гогия Д. — 2 (4п).
Защитники: Коридзе В. — 5, Костава Т. — 1, Мачаидзе Г. — 3, Сулаквелидзе Т. — 5 (1), Тавадзе Г. — 4, Чилая Г. — 4, Хинчагашвили Ш. — 5.
Полузащитники: Дараселия В. — 4 (1), Какилашвили Н. — 4, Копалейшвили В. — 5 (2), Мачаидзе М. — 5 (1), Минашвили А. — 5.
Нападающие: Гуцаев В. — 1, Кипиани Д. — 4 (2), Челебадзе Р. — 4 (4), Шенгелия Р. — 5 (1).

Примечание: в турне не участвовал А.Чивадзе, призванный в Сборную СССР.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 14 февраля 1980 года:

დინამოელები შინ დაბრუნდნენ.
არგენტინის ტურნედან გუშინ თბილისში დაბრუნდა თბილისის “დინამოს” ოსტატ ფეხბურთელთა გუნდი. ჩვენი კორესპონდენტი ჯ. კასრაძე აეროპორტში შეხვდა გუნდის კაპიტანს მანუჩარ მაჩაიძეს და სთხოვა რამდენიმე შეკითხვაზე ეპასუხა:
– რა შთაბეჭდილება მოახდინა თქვენზე არგენტინელთა გუნდებმა?
– ალბათ, გაგიკვირდებათ, თუ მსოფლიო ჩემპიონების ქვეყანაზე საერთოდ აღიარებულ აზრს ვერ გამოვთქვამ. ის გუნდები, რომლებთანაც ჩვენ მოგვიწია შეხვედრებმა, ყველა უმაღლესი ლიგისა იყო. “ბოკა ხუნიორსი”, რომელსაც პირველ თამაშში შევხვდით, ქვეყნის ჩემპიონატში მეხუთე ადგილზეა, “ველეჟი” – მეორეზე, “როსარიო” მესამე–მეოთხე ადგილებს იყოფს, ტუკუმანის “სან–მარტოსი” – მეექვსეზე, ხოლო “მენდოზა” სატურნირო ცხრილის შუაშია. მიუხედავად ამისა, ისინი, საკმაოდ უხეშობდნენ მინდორზე. რაც შეეხება ტექნიკას, ჩემი აზრით, ისინი უფრო ადგილზე არიან ტექნიკურები, ვიდრე მოძრაობისას, ვფიქრობ, ნეიტრალურ მინდორზე არ გაგვიჭირდება იქ წაგებული თამაშების მოგება.
– 3 თებერვალს ქალაქ როსარიოში უნდა გეთამაშათ ადგილობრივ “ცენტრალთან”. ამის შესახებ პრესაში არავითარი ცნობა არ გამოქვეყნებულა.
– ამ გუნდს, მართლაც, 3 თებერვალს უნდა შევხვედროდით. მაგრამ გადაუღებელი წვიმების გამო თამაში 4 თებერვლისთვის გადაიტანეს. თამაში უაღრესად დრამატულად წარიმართა – ვიგებდით ანგარიშით 2:1. პირველი ბურთი მე გავიტანე, მეორე – კოპალეიშვილმა. მეორე ტაიმში ჩვენები გადაიღალნენ, ოდნავ მოეშვნენ, რაც კარგად გამოიყენა მეტოქემ. 7 წუთი აკლდა თამაშის დამთავრებას, როდესაც ზედიზედ ორი ბურთი გავუშვით.
– რას იტყვით მსაჯობაზე?
– ყველა თამაშს ადგილობრივი არბიტრები მსაჯობდნენ. თანაც უაღრესად არაობიექტურად.
– როგორ ეხმაურებოდა ადგილობრივი პრესა თქვენს გამოსვლებს?
– ჩემი იქ ყოფნის პერიოდში ისეთი შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ მათ თავისი წარმატებებით თავბრუ აქვთ დახვეული და სხვა ქვეყნების ფეხბურთზე თავშეკავებულად ლაპარაკს ამჯობინებენ.
– ჩვენი გუნდიდან ვინ ითამაშა ყველა შეხვედრა?
– მე, ხინჩაგაშვილმა, ქორიძემ და სულაქველიძემ. გუცაევმა პირველივე თამაშში ტრავმა მიიღო და მაყურებლებში გადაინაცვლა. ყიფიანმა ბოლო სამი მატჩი ითამაშა.
– არგენტინის შემდეგ თქვენ პერუში უნდა ჩაგეტარებინათ ორი თამაში…
– აქედან გზად პერუში ჩავფრინდით. იქ ადგილობრივმა სპორტის მესვეურებმა გვითხრეს, რომ მათი წამყვანი გუნდები სხვადასხვა ქვეყნებში ატარებენ ტურნეს და ვერ მოახერხებენ დაგეგმილი დროისათვის ჩომოსვლასო.
– თქვენი შთაბეჭდილება არგენტინაზე.
– მომეწონა. ზოგიერთი კუთხე ძალიან ჰგავს საქართველოს, განსაკუთრებით დასავლეთი – ჰავით და ტენიანობით.
– ორიოდე სიტყვით, გუნდის სახვალიო გეგმებზე.
– ხვალ–ზეგიდან დიღმის ბაზაზე შევიკრიბებით და საბჭოთა კავშირის თასის შეხვედრებისთვის მოვემზადებით.

Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 17 февраля 1980 года:

არგენტინული ტურნე.
მოგვითხრობს თბილისის “დინამოს” ფეხბურთლთა გუნდის ექიმი, მედიცინის მეცნიერებათ კანდიდატი ზ. თელია.
…ეს უკვე მეშვიდეჯერ გადავჭერი ეკვატორი: ექვსჯერ თვითმფრინავით, ერთხელ – ფეხით. მართლაც რომ ბევრი საინტერესო ქვეყანა და ხალხი მინახავს. ახლაც ისევ ჰაერში ვიმყოფები…
“ბერმუდის სამკუთხედი”! – აცხადებს სტუარდესა, – ჩვენ კი უკვე მეთხუთმეტე საათია ჰაერში ვართ თვალუწვდენელ წყვდიადში. თვითმფრინავი თითქოს ღამის თანამგზავრია. ფრანკფურტსა და ლისაბონში თითოსაათიანი შესვენებების შემდეგ შუა ოკეანეზე ვიყოფებით და კიდევ ამდენივე დაგვრჩა საფრენი.
ჰაერშიც გამოჩნდა საქმე. ახალი აფრენილები ვიყავით, მანუჩარი რომ უქეიფოდ შეიქნა. სიცხე ჰქონდა. აქეთ ქორიძეს ატკივდა კბილი. ჰაერშივე შვძელით მიგვეღო საჭირო ზომები. დილის 6 საათზე (17 საათზე თბილისის დროით) ინათა და დავეშვით ჰავანაში. ხანმოკლე შესვენება და თვითმფრინავმა გზა ქ. ლიმისკენ აიღო. 12 საათზე გადავუფრინეთ ეკვატორს და მალე ლიმაში ვიყავით. ცხელა, 24 გრადუსია. გზად აეროპორტიდან სასტუმრომდე თვალში გეცემათ სხვადასხვა მარკის ავტომანქანების სიმრავლე, მაგრამ ხეირიანად მოვლილ ან ახალ მანქანას იშვიათად ნახავთ. ყველა დაჟანგულია, დაჭეჭყილი, მინებჩალეწილი, გახუნებული, ზოგიც – ფრთამოცლილი.
პერუს დედაქალაქი ლიმა სილამაზით სულაც არ ჰგავს… დედაქალაქს. მწვანე ნარგავები ცოტაა, ქუჩები და სახლები – მტვრიანი, დაუმთავრებელი, მინგრეულ–მონგრეული. კარგ შთაბეჭდილებას ტოვებს მხოლოდ ქალაქის ცენტრი, მაგრამ ეს მცირე უბანია. ცოტა ხნის შესვენების შემდეგ გავუყევით გზას ბუენოს–აირესისკენ.
საფრენი კიდევ 5 საათი დაგვრჩა. დილის 7 საათზე დამთავრდა ჩვენი მომქანცველი მგზავრობა. დაგვაბინავეს ქალაქის ცენტრში, სასტუმრო “რეზიდენტში”. ხვალ თამაშია დანიშნული, ჩვენ კი თითქმის არანორმალურ მდგომარეობაში ვიმყოფებით, აგვერია დღეც და ღამეც. საჭმლის მიღების წლების განმავლობაში დამყარებული რეფლექსები, კუჭ–ნაწლავის მოქმედების რიტმი, მოკლედ, აიშალა ორგანიზმის როგორც ცხოველმყოფელობის ბიოლოგიური რიტმები, ისე ცხოვრებით გამომუშავებული ფიზიოლოგიური რეფლექსებიც. ძალზე რთულ მდგომარეობაში აღმოვჩნდით. საჭირო იყო დროის მცირე მონაკვეთში უზრუნველგვეყო მუშაობის უნარიანობის აღდგენა.
მეორე დღს, 30 იანვარს, ლამის 10 საათზე (თბილისის დროით დილის 5 საათზე) დაიწყო შეხვედრა ბუენოს–აირესის “ბოკა ხუნიორსთან”. სტადიონზე საკმაოდ იყო მაყურებელი – 20 ათასზე მეტი.
დინამოელებმა თამაში დაიწყეს მაღალ ტემპში, ლამაზად. გუცაევის სწრაფი გასვლის შემდეგ შენგელიამ გახსნა კიდეც ანგარიში და არგენტინელი მაყურებელიც უკვე ჩვენი მხარდამჭერი შეიქნა. მთელი ჩრდილოეთი ტრიბუნა გაიძახოდა “დინამო”, “დინამო”… თავი თბილისში მეგონა, ოღონდ იმ განსხვავებით, რომ ქართველთა ძახილი სამმარცვლოვანია, ყოველი მარცვლის ხმოვანზე მახვილით, არგენტინელი მაყურებელი და “დინამოს” ორმარცვლოვნად გაჰყვიროდა – “დი–ნამო”…”დი–ნამო”…
საინტერესო მაყურებელია ბუენოს–აირესში. მოპირდაპირე ტრიბუნაზე ახალგაზრდობა ორკესტრით მოსულიყო და თამაშის მსვლელობაში მთელი ტრიბუნა
მღეროდა. როგორც კი თბილისელები იწყებდნენ აქტიურობას, სიმღერა წყდებოდა და მოწინააღმდეგე მხრიდან იწყებოდა “დინამოს” ძახილი არგენტინული ვარიანტით.
პირველი 25 წუთის განმავლობაში კიდევ 2 აშკარა საგოლე მომენტი შეიქნა მოწინააღმდეგის კართან, მაგრამ შენგელიამ ააცდინა მიზანს.
დაქანცულობამ, მწვავე აკლიმატიზაციამ მაინც თავისი გაიტანა. დინამოელებმა ტემპს მოუკლეს, მოინდომეს ანგარიშის შენარჩუნება ბურთის უკან გადაწოდებით, რასაც მოჰყვა შეცდომა და ანგარიშიც გათანაბრდა – 1:1.
მომდევნო დღეებში დიდი სიცხეები დაიჭირა, მერე, კიდევ კარგი, წვიმა მოვიდა და შედარებით აგრილდა. სავარჯიშოდ წაგვიყვანეს ქალაქიდან 40 კილომეტრის დაშორებით. მთელ გზაზე თვალს იტაცებდა ერთიმეორეზე ლამაზი შენობები და სუფთა ქუჩები, მწვანე მინდვრის მასივები, მრავალწლიანი ვეებერთელა ხეები.
მივემგზავრებოდით სავარჯიშოდ და აღმოჩნდა, რომ… მასპინძლებს გზაც არ ცოდნიათ იმ სტადიონისაკენ, სადაც უნდა გვევარჯიშა. გავიარეთ ქალაქის განაპირა უბნები, ერთსართულიანი ვილები პატარა დეკორატიული ეზოებით და ვიწრო ქუჩებით. ხეხელის ხეები რატომღაც არ ურგიათ, თუმცა ჰავა სუბტროპიკულია და ყველაფერი ხარობს.
ბევრი ვიარეთ, სავარჯიშო მინდორი კი მაინც ვერ ვნახეთ. მართალია, ვარჯიში არ ჩატარდა, მაგრამ ექსკურსია კი კარგი გამოვიდა.
დინამოელთა შემდეგი მოწინააღმდეგე იყო არგენტინის ჩემპიონატში მეორე ადგილზე მყოფი “ველეჟ სარსჯილდი”. აქაც გამეორდა პირველი თამაშის ისტორია: დასაწყისი შესანიშნავი გვქონდა, ვერ გამოვიყენეთ ბურთის გატანის რამდენიმე აშკარა შესაძლებლობა, მერე კი წარმატება მასპინძლებმა მოიპოვეს. 0:1 – ასე დამთავრდა ეს მატჩი. თუმცა თვით თამაში არ იყო ურიგო. გაზეთებმაც დაახლოებით ამგვარი რეცენზიები დაწერეს.
მეორე დღეს ავტობუსით 400–მდე კილომეტრი გავიარეთ და ქალაქ როსარიოში ჩავედით.
მგზავრობისას ერთი თავისებურება მომხვდა თვალში: არსად, არც ერთ რაიონში, გავლილი ასეულობით კილომეტრის მანძილზე, ყვავისა ან ბეღურისთვის არ მომიკრავს თვალი. მერცხლები კი ადვილად შეგუებიან არგენტინული ცხოვრების პირობებს და გზების გასწვრივ გაყოლებით გამწკრივებულ სატელეგრაფო და ელექტრობოძებზე გაუკეთებიათ ბუდეები. ასეთია მერცხლების ცხოვრების არგენტინული წესი: ჩვენი მერცხლები ადამიანთა მოყვარულნი არიან, ბუდობენ იქ, სადაც ადამინათა ცხოვრება დუღს. არგენტინელი მერცხლები კი – პირიქით…
როსარიოში 4 თებერვალს უნდა ჩატარებულიყო მატჩი. მოვემზადეთ კიდეც, მაგრამ საღამოს დაიწყო წვიმა, რაც იმის მომასწავებელი იყო, რომ მაყურებელი ბევრი არ მოვიდოდა. თამაში გადაიტანეს 5 თებერვლისთვის.
როსარიოში დავბინავდით მსოფლიო პირველობის პერიოდისთვის სპეციალურად აგებულ შენობაში, მაგრამ იგი ერთობ პატარაა, მოუხერხებელი. გვიკვირდა კიდეც – აქ როგორ ცხოვრობდნენ მსოფლიო ჩემპიონატის მონაწილე გუნდები. გაჭირვებით მოვთავსდით ორი გუნდი – სსრ კავშირის ახალგაზრდული ნაკრები და “დინამო”. ეს ორი კოლექტივი არგენტინაში ერთად იყო მთელი ამ ხნის მანძილზე. ერთ დღეს თამაშობდნენ – ჯერ ახალგაზრდული ნაკრები, შემდეგ – ჩვენები. რა თქმა უნდა, ახალგაზრდული ნაკრების მოწინააღმდეგეები ბევრად უფრო სუსტები იყვნენ.
როსარიოში მეტად საინტერესო გამოდგა თამაში “როსარიო სენტრალთან”, – გუნდთან, რომელიც არგენტინის ჩემპიონატში III ადგილზე იმყოფებოდა.
თამაში დინამოელებმა შეტევით დაიწყეს. მართალია, პირველი ბურთი “როსარიომ” გაიტანა, მაგრამ მერე ანგარიში გათანაბრდა, მალე კი წინ “დინამო” გავიდა – 2:1. თამაშის დამთავრებას ბევრი აღარ აკლდა, როცა რამდენიმე შეცდომა იქნა დაშვებული, რაც კარგად გამოიყენეს არგენტინელებმა და გაიმარჯვეს კიდეც – 3:2.
თამაშის დამთავრებისთანავე, არც გვივახშმია, სტადიონიდან აეროპორტში გავემგზავრეთ და დილის 4 საათზე ქ. მენდოსაში ჩავფრინდით. იმავე დღეს ადგილობრივ გუნდთან იყო დანიშნული შეხვედრა.
დამღლელი და მომქანცველი, უჩვეულო ფიზიკური დატვირთვების მიუხედავად, რომელიც ხდებოდა ორგანიზმის ცხოველმყოფელობის ბიოლოგიური რიტმების სრული აღრევის პირობებში, დარჩენილი დრო რაციონალურად გამოვიყენეთ. დასვენებისა და წვრთნისათვის, შევინარჩუნეთ სპორტსმენთა მუშაობის უნარიანობა, რაზეც მიგვანიშნებდა “საველე” პირობებში ჩატარებული სამედიცინო კონტროლის მონაცემები. გადაუდებელი სამედიცინო რეაბილიტაციის ღონისძიებანი ტარდებოდა ჰაერში, ფრენის დროსაც კი.
დასანანი წაგების შემდეგ, მეორე დღეს ქ. მენდოსის ცენტრალურ სტადიონზე დინამოელები ქალაქის ნაკრების პირისპირ დადგნენ. ამჯერად ჩვენებმა გააზრებულად, ლამაზად, ნაკლები შეცდომებით ითამაშეს (რაც ადრე წაგებად გვიჯდებოდა) და გაიმარჯვეს – 4:1.
უკვე კარგ ხასიათზე მყოფთ არ გაგვჭირვებია თამაშის დამთავრებისთანავე სტადიონიდან ისევ უვახშმოდ, ღამის 1 საათსა და 30 წუთზე გავმგზავრებულიყავით აეროპორტში და გეზი აგვეღო ქ. ტუკუმანისკენ.
აქ შედარებით უკეთეს მდგომარეობაში აღმოვჩნდით: დასვენებისთვის დრო 36 საათი გვქონდა, თუმცა ორი ღამენათევი ვიყავით და ტემპერატურაც 35 გრადუსს აღწევდა. მასპინძლებმა დასვენების კარგი პირობები შეგვიქმნეს.
ბოლო თამაში “სან–მარტინ დეტუკუმანთან” ჩატარდა. არ ვიცი, სხვა არგენტინული საფეხბურთო კლუბების გვერდით როგორ ბრწყინავს იგი (სატურნირო ცხრილში მეექვსე ადგილზეა), მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ ყველაზე ძლიერი წინააღმდეგობა, ბრძოლისუნარიანობა, თამაშის კლასი და… უხეშობაც ამ კლუბმა გვიჩვენა, თან მსაჯიც აშკარად ემხრობოდა მასპინძლებს.
თბილისელებმა მეტოქე დაჯაბნეს ტექნიკითაც და ფიზიკურადაც. ცალკეულ მომენტებში სრული უპირატესობა ჰქონდათ.
ალბათ, ეჭვი შეგეპარებათ – 5:2 მოიგეთ და როგორ იყო “სანმარტინი” ყველაზე ძლიერი მეტოქეო. მაგრამ ეს ასეა. თბილისის “დინამომ” ამ მატჩში მთელი თავისი შესაძლებლობანი გამოამჟღავნა.
ამით დამთავრდა არგენტინული ტურნე. 5 თამაშიდან 1 ფრე, 2 წაგება და 2 მოგება. ბურთების შეფარდება 12:8 ჩვენების სასარგებლოდ.

Газета «Футбол-Хоккей» (Москва) №8 от 24 февраля 1980 года:

«Бока Хуниорс», «Росарио» и другие…
В конце января — начале февраля динамовцы Тбилиси совершили поездку в Аргентину, где провели пять матчей, Итог их выступления таков: две победы, одна ничья, два поражения при положительной разности мячей 12-8. По просьбе редакции корреспондент «Советского спорта» по Грузии Г. АКОПОВ встретился с группой ведущих игроков команды и попросил поделиться впечатлениями от встреч на Южноамериканском континенте. Но запись этих бесед хотелось бы предварить некоторыми фактическими сведениями.
До нынешнего года тбилисцы лишь раз встречались с футболистами Аргентины. Было это в августе 1975 года на международном турнире в испанском городе Уэльве. Их соперником был популярный клуб «Ривер Плейт». Тот матч аргентинцы выиграли — 2:1. И вот новая серия встреч.
30 ЯНВАРЯ, Буэнос-Айрес, «Бока Хуниорс» — «Динамо» — 1:1 (1:1).
Состав нашей команды: Габелия, Костава (Тавадзе, 65), Сулаквелидзе, Хинчагашвили, Чилая, Какилашвили (Минашвили, 65), М. Мачаидзе, Коридзе, Копалейшвили, Гуцаев, Шенгелия. ГОЛЫ: Шенгелия (18), Костес (43).
1 ФЕВРАЛЯ. Буэнос-Айрес. «Вележ Сарсфил» — «Динамо» — 1:0 (1:0).
Гогия, Сулаквелидзе, Коридзе, Хинчагашвили, Чилая, Минашвили, М. Мачаидзе, Копалейшвили (Г. Мачаидзе, 60), Челебадзе (Кипиани, 70). Тавадзе (Дараселия, 55), Шенгелия. ГОЛ: Дамиано (15).
5 ФЕВРАЛЯ. Росарио. «Росарио сентрал» — «Динамо» — 3:2 (1:1).
Гогия (Габелия, 78), Сулаквелидзе, Коридзе, Хинчагашвили, Чилая, Минашвили (Какилашвили, 70), М. Мачаидзе, Копалейшвили, Дараселия, Кипиани, Шенгелия (Челебадзе, 70). ГОЛЫ: М. Мачаидзе (41), Копалейшвили (65), Бачас (18, 68), Орте (76).
6 ФЕВРАЛЯ. Мендоса. Сборная провинции — «Динамо» (Тбилиси). 1:4 (1:1).
Габелия, Сулаквелидзе, Коридзе, Хинчагашвили, Чилая (Г. Мачаидзе, 60), Какилашвили (Дараселия, 86), М, Мачаидзе, Копалейшвили (Тавадзе, 71), Челебадзе, Кипиани, Шенгелия (Минашвили, 55). ГОЛЫ: Копалейшвили (20), Сулаквелидзе (47), Кипиани (57), Челебадзе (82), Маза (31).
8 ФЕВРАЛЯ. Тукуман. «Сан Мартин» — «Динамо» — 2:5 (0:2).
Габелия, Сулаквелидзе, Коридзе, Хинчагашвили, Г. Мачаидзе, Дараселия (Шенгелия, 46), М. Мачаидзе, Копалейшвили, Минашвили, Кипиани (Какилашвили, 69), Челебадзе (Тавадзе, 77). ГОЛЫ: Челебадзе (23, 55, 65), Дараселия (6), Кипиани (69), Арбелла (58), Эредиа (90).
Сначала одно замечание. В предыдущем номере еженедельника о поездке в Аргентину рассказал В. Николаев, старший тренер молодежной сборной СССР, маршрут которой в точности совпадал с динамовским. Беседы, запись которых приводится ниже, состоялись раньше, чем было опубликовано интервью с Николаевым. Вполне естественно, что во впечатлениях и оценках оказалось немало общего. Так что во избежание повторений здесь опущено все то, о чем уже рассказал старший тренер молодежной сборной.
Известие о предстоящей поездке в Аргентину, — начал свой рассказ капитан динамовцев
Манучар Мачаидзе, — было воспринято в нашем коллективе не просто с воодушевлением и не только с чувством гордости. Каждый в полной мере отдавал себе отчет, как велика ответственность представлять наш футбол на родине чемпионов мира, Так что обычная наша предсезонная подготовка получила дополнительный импульс.
Должен заметить. что выезжать на международные матчи в самом начале года нашей команде приходится не впервые. Еще в 1957 году тбилисское «Динамо» совершило весеннюю поездку в Бирму и КНР, в феврале 1972 года мы участвовали в международном турнире в столице Индонезии, наконец, в прошлом году начали сезон двумя январскими матчами в Тунисе. Но такого, чтобы вступать в сезон с целой серией серьезнейших матчей со столь авторитетными соперниками, еще не было. И надо же обстоятельствам сложиться так, чтобы в период подготовки к аргентинскому турне (а готовились мы, как всегда, дома и в Леселидзе) по разным, не зависящим от нас причинам, не удалось сыграть ни одного контрольного матча — только несколько игр с дублерами.
Из нынешнего состава команды лишь мне и Хинчагашвили довелось выступать за океаном — в ноябре 1976 года мы в составе сборной СССР играли на «Ривер Плейт» против будущих чемпионов мира. Аргентина готовилась в те дни к предстоящему мировому первенству, и в обстановке всеобщего подъема зрители (а их собралось на трибуне около 60 тысяч) ждали победы своей команды. Но матч закончился вничью — 0:0. Вспоминаю, что среди прочих сомнений, обуревавших до матча, было нечто подобное растерянности перед пресловутой акклиматизацией. Казалось, — вот-вот явится она неожиданно, из-за угла и двинет обухом по голове. Но никого она, помню, не сломила, хотя и было трудно.
Не могу сказать, что прыжок во времени на целую треть суток (тем более, что дорога до Буэнос-Айреса отняла два дня и две ночи), прошел бесследно и не сказался на игре. Взгляните на результаты встреч, особенно сыгранных в первую неделю. Два матча из трех мы проиграли. Причем в Росарио вели в счете до середины второго тайма, а на концовку нас не хватило. Кстати, и в первом матче с клубом «Бока Хуниорс», который по праву считается одним из сильнейших в Аргентине и мне лично понравился больше всех, мы минут двадцать имели ощутимый перевес, забили гол, играли уверенно, надежно. А после перерыва все разладилось: ребята сникли, но не потому, что успокоились. Ноги — словно ватные, движения — вялые, запоздалые, менее точны, чем всегда, действия с мячом. Вот где стало сказываться, что мы не успели адаптироваться к местным условиям. Хотя мы и южане, но в это время года не привыкли к 30-градусной жаре и духоте.
В таком же примерно ключе проходили и два последующих матча. И тот, и другой мы проиграли, хотя по игре не уступали ни «Вележу», ни «Росарио», а уж в Мендосе, где было чуточку прохладнее, и особенно в Тукумане все вроде бы встало на свои места — усталости уже не чувствовалось, сил хватило на целый матч, игра пошла, победы были одержаны с внушительным счетом. И это несмотря на то, что последний наш соперник, к примеру, ничем не уступал первому — отличная команда с хорошо организованной обороной и высокотехничными форвардами. Как нам сказали, «Сан-Мартин» четыре года не проигрывал на своем поле.
Поездка оказалась полезной для всех нас, но особенно для молодых, среди которых двое — Какилашвили и Тавадзе — провели здесь первые в своей жизни международные матчи.
Хочу начать с того, — вступает в беседу Давид Кипиани, — что наш футбол, и в первую голову клубный, все еще страдает от недостатка встреч с сильнейшими командами мира. Даже по телевидению нам их редко показывают. А чтобы не отстать, не оказаться в роли догоняющих, наверстывающих упущенное, надо постоянно быть в курсе происходящего сегодня в мире. В этом смысле значение нашей поездки в Аргентину трудно переоценить.
Первое и главное, что я вынес для себя из встречи с аргентинским футболом, это то, что, обладая очень высоким индивидуальным мастерством, аргентинцы (которые считаются вместе с бразильцами одними из наиболее техничных в мире) не передерживают мяч. Если раньше их футбол был богат артистизмом, а виртуозы грешили игрой на публику, то сейчас он стал более коллективным и рациональным. Думаю, это влияние европейского футбола, и оно пошло южноамериканцам на пользу. Они взяли то, чего им недоставало. Наглядный пример пользы частых контактов.
Побывав на земле чемпионов, присмотревшись вблизи к их футбольной жизни, убеждаешься, что аргентинцы очень серьезно готовятся к мировому чемпионату 1982 года. Может, и ошибаюсь, но настроение здесь такое, словно чемпионы полны решимости положить конец кривотолкам о неправомерности их победы на последнем мировом первенстве. Разве не о том же, в частности, говорят победа их молодежной сборной в Японии и непосредственная занятость подготовкой резервов тренера национальной сборной Луиса Менотти?!
Согласен с Манучаром в оценке наших соперников, и мне больше других понравились «Бока Хуниорс» и «Сан Мартин». Пусть крупный счет в последнем матче никого не вводит в заблуждение — соперник у нас был достойный, победа далась нелегко. Но так нередко случается в футболе, что счет не отражает происходящего на поле. Если что и заслуживает быть отмеченным в этом матче, так это слаженная, уверенная игра нашей обороны и вратаря.
Я тоже впервые за океаном, — берет слово Владимир Гуцаев. — Очень надеялся хорошо сыграть, но не повезло. В первом же матче после откровенно грубого нападения защитника получил травму и хотя до конца игры поля не покинул, в остальных встречах участия принимать уже не мог. Должен отметить, что это был, к сожалению, не единичный случай грубости со стороны хозяев, которые, пользуясь попустительством местных арбитров, не стеснялись в выборе средств. Как ни сильны в коллективной игре защитники, а обыграть их один на один удавалось довольно легко. Но на своем опыте я убедился, что даром это не проходит — даже при высоком мастерстве защитники действуют жестко, грубо.
Положение зрителя, в котором я оказался, позволило оценивать увиденное, так сказать, со стороны. Естественно, особенно пристально следил я за форвардами, в первую очередь фланговыми, Очень понравился Кастро — правый крайний «Вележа». Быстрый, владеющий разнообразными финтами, он был хорош тем, что на любой скорости мог сделать точную передачу в центр — навесную или прострельную. А другой крайний «Вележа» — Искиа, техничный, опасный перед воротами, поначалу казался медлительным. Но стоило Искиа пробросить мяч мимо защитника, как он мгновенно преображался, словно только что получил дополнительный заряд энергии. В Тукумане, где вся линия атаки оставила сильное впечатление, более других запомнился Арбелла —один гол он забил сам, другой провели после его точной передачи.
Наверное, не сочтут за нескромность, если скажу, что техническое превосходство аргентинцев над футболистами других стран, в частности нашими, — явление не столько
качественное, сколько количественное — здесь много, очень много виртуозов высокого класса, То, чего у нас достигли единицы, здесь под силу десяткам, быть может, сотням. В этом мы еще раз убедились, посмотрев по местному телевидению встречу «Ривер Плейт» с «Индепендьенте» из Мар-дель-Платы. Последние вели 2:0. Столичные футболисты забили три мяча подряд, потом счёт сравнялся, но за две минуты до конца после ошибки Филлола «Индепендьенте» вырвал победу 4:3. Это было красивейшее зрелище. И последнее замечание. Полной неожиданностью для нас оказалось довольно невысокое качество полей на стадионах, где мы выступали, Практически только в Росарио приличный газон, все остальные не выдерживают критики.
Возвратившись из-за океана, динамовцы Тбилиси продолжают подготовку к сезону на своей базе в Дигоми. В преддверии близких уже кубковых встреч обладатели Кубка страны выехали для проведения товарищеских встреч в Поти и Батуми. В предстоящую среду их ждет первый официальный матч на тбилисском стадионе «Динамо».
ТБИЛИСИ.