«Динамо» (Тбилиси) — «Спартак» (Москва) 2:0 (2:0)
Чемпионат СССР 1969 года. 1-я группа класса А. Предварительный турнир. 2-я подгруппа. Матч № 04.
16 апреля 1969 года. 19-00. Тбилиси. Стадион «Локомотив». 19 градусов. 40000 зрителей.
Судьи: М.Пинский, Г.Алексеев, М.Соловьев (все — Харьков).
«Динамо»: Урушадзе, Дзодзуашвили, Кантеладзе, Хурцилава, Цховребов, Петриашвили, Илиади, Асатиани, Метревели (к), Г.Нодия, Гавашели.
«Спартак»: Кавазашвили, Логофет, Иванов, Ловчев, Киселев, Рожков, Папаев (Ольшанский, 57), Хусаинов (к), Осянин, Амбарцумян, Евлентьев (Силагадзе, 31).
Голы:
1:0 Илиади — 15 (пен.)
2:0 Г.Нодия — 26
ОТЧЕТЫ ПРЕССЫ:
Газета «Советский спорт» (Москва) от 18 апреля 1969 года:
ИГРА И ГЕОГРАФИЯ.
«Динамо» (Тбилиси) — «Спартак» (Москва). 2:0 (2:0).
Тбилиси. Стадион «Локомотив». 40 000 зрителей. 16 апреля. 19 градусов.
Судьи: М. Пинский, Г. Алексеев, М. Соловьев (все — Харьков).
«Динамо»: Урушадзе, Дзодзуашвили, Кантеладзе, Хурцилава, Цховребов, Петриашвили, Илиади, Асатиани, Метревели, Г. Нодия, Гавашели.
«Спартак»: Кавазашвили, Логофет, Иванов, Ловчев, Киселев, Рожков, Папаев (Ольшанский, 57), Хусаинов, Осянин, Амбарцумян, Евлентьев (Силагадзе, 31).
Голы: Илиади (15, с 11-метрового), Нодия (26).
Дублеры — 0:0.
Весенние победы динамовцев Тбилиси считаются делом чуть ли не само собой разумеющимся: команда раньше других, мол, выходит на поле, а к старту чемпионата успевает набрать форму, близкую к боевой. И пока другие подтягиваются — у нее солидный запас очков.
Смею уверить, что природа нынешнего взлета команды совершенно иная. Тбилисцы позже остальных команд высшей лиги покинули спортивный зал. Но, несмотря на это, уже успели выиграть «Подснежник» и не менее удачно продолжают выступление в чемпионате. Выходит, не в одной только географии секрет их успеха. А в чем же? Да в том, что сегодня в команде царит дух дружбы и товарищества. На поле все до одного единодушны, каждый отдает до конца силы в борьбе за каждый мяч, за каждый метр территории. Мне кажется, именно этого единодушия, этой всеобщей активности и недоставало команде в последние годы.
Говоря о бросившейся в глаза главной особенности тбилисского «Динамо» образца 1969 года, я далек от мысли создать представление, будто игра команды безупречна. Этим я бы сослужил ей плохую службу. Ошибок в ее игре достаточно. Было их много даже в поучительном матче со спартаковцами. Но то обстоятельство, что тбилисцы легко и изящно победили одного из потенциальных лидеров своей подгруппы, говорит о возросшем классе динамовцев.
Четвертый матч проводят тбилисцы в чемпионате, и в каждом из них, словно по сценарию, первый удар по воротам производит Хурцилава. Позавчера он был особенно активен: за 4 минуты, прошедшие с начала встречи, трижды опасно угрожал воротам.
Такое развитие событий, естественно, не устраивало спартаковцев. Они стянули в оборону полузащитников и даже кое-кого из нападающих. Стянуть-то стянули, а вот оборонялись с грубыми ошибками. Во время одной из атак динамовцев спартаковцы зевнули прорыв Асатиани и спохватились лишь тогда, когда тот за спиной защитников рванулся к вратарской площадке. Динамовца сбили с ног. Судья Пинский показал на 11-метровую отметку, и Илиади забил первый гол.
И второй мяч оказался в воротах «Спартака» по вине защитников: небрежность и халатность Рожкова привела к тому, что Нодия перехватил мяч, быстро продвинулся с ним вперед и неожиданным хлестким ударом послал мяч в дальний угол.
Были ли у москвичей шансы отыграться? В первом тайме — никаких. Они часто ошибались, нервничали (это можно было заметить по тому, как спартаковцы пытались оспаривать бесспорные решения судьи). А когда перед перерывом чуть ли не всей командой бросились, на штурм, то и тут, как в минуты массированной обороны, в их действиях было мало организованности и мысли. Правда, с появлением на левом фланге Силагадзе забот у Дзодзуашвили прибавилось, но он отлично справился с ними.
Второй тайм мало чем походил на первый. Динамовцы, получившие перевес в два мяча, несколько успокоились. Впрочем, их пассивность не следует объяснять только психологическими мотивами. Возможно, они устали. Не надо забывать, что матч проходит в апреле и футболисты еще не обрели лучшей формы. Динамовцы стали менее внимательны в обороне. Получив большую свободу, москвичи несколько активизировались, а к концу матча создали ряд острых моментов у ворот хозяев поля. Но добиться желаемого так и не смогли. Динамовцы, у которых мне бы хотелось отметить уверенную игру молодого Кантеладзе, сумели удержать свои ворота в неприкосновенности. Ну, а если отметить кого-нибудь из победителей, то я бы выделил Метревели, который сейчас переживает вторую молодость и радует неувядаемым мастерством.
В. ПАЙЧАДЗЕ,
заслуженный мастер спорта.
Газета «ლელო» («Лело», Тбилиси) от 19 апреля 1969 года:
ეს უკვე სერიოზული განაცხადია.
თბილისის. “ლოკომოტივის” სტადიონი. 16 აპრილი.
“დინამო” (თბილისი) — “სპარტაკი” (მოსკოვი) — 2:0 (2:0).
“დინამო”: ურუშაძე, ძოძუაშვილი, კანთელაძე, ხურცილავა, ცხოვრებოვი, პეტრიაშვილი, ილიადი, ასათიანი, მეტრეველი, გ. ნოდია, გავაშელი.
“სპარტაკი”: კავაზაშვილი, ლოგოფეტრი, ივანოვი, ლოვჩევი, კისელიოვი, როჟკოვი, პაპაევი (ოლშანსკი), ჰუსაინოვი, ოსიანინი, ამბარცუმიანი, ევლენტიევი (სილაგაძე).
მსაჯი: მ. პინსკი (ხარკოვი).
საინტერესოა ერთი ასეთი დეტალი: სპარტაკელთა ხელმძღვანელობამ წინა ორ მატჩში ტაშკენტსა და ალმა-ატაში გამოიყვანა ზუსტად ის შემადგენლობა, როგორიც თბილისში, ამასთან, არც “პახტაკორთან” და არც “კაირატთან” მას არავინ შეუცვლია. ეტყობა, მწვრთნელებს ეს შემადგენლობა ყველაზე უფრო ხელსაყრელ და ძლიერ ვარიანტად მიაჩნიათ.
თბილისში კი ნ. სიმონიანმა შეცვლის მთელი ლიმიტი ამოწურა და ორჯერ გამოიყვანა მინდორზე ახალი მოთამაშე. რასაკვირველია, ეს “კარგი ცხოვრებით” არ იყო ნაკარნახევი და არც მწვრთნელთა ექსპერიმენტული ძიების ნაყოფს წარმოადგენდა. უბრალოდ: სპარტაკელებს გაუჭირდათ, ძალზე გაუჭირდათ და ამიტომ სცადეს ყველაფერი, რათა ეხსნათ ის “ოქროს ქულები”, რომლებიც აუცილებლად შერჩება გათამაშების ცხრილს მეორე ეტაპისთვის, როცა ბრძოლა პირველ შვიდეულებს შორის გაგრძელდება ჩემპიონის წოდებისთვის.
მოსკოველთა განსაცდელი პირველივე წუთებიდან დაიწყო. სულ ცოტა ხანი იყო გასული თამაშის დაწყებიდან და ხურცილავამ 3 “სეანსის” ჩატარება მოასწრო მოწინააღმდეგის კართან, ამასთან, მისი მესამე დარტყმა ოდნავ ასცდა კარს, თორემ კავაზაშვილი ამ ბურთის ამღები არ იყო. ამას გარდა, სტუმრების მეკარეს სახიფათო ბრძოლაში ჩაბმა მოუხდა გავაშელთან და ნოდიასთან.
მაგრამ “სპარტაკი” გამოცდილი გუნდია. მან წამსვე აუღო ალღო შექმნილ სიტუაციას, მიხვდა, რომ ტემპში და აზარტში აყოლა კარგს არაფერს მოუტანდა, ვინაიდან დინამოელები ძალიან აგრესიულად იყვნენ განწყობილი, და ამიტომ მაშინვე “გაყინა” თამაში. სპარტაკელები თავდაპირველად არც ცდილობდნენ შეტევის შექმნას. ისინი შუა მინდორში მოქმედებდნენ ხშირი, მოკლე გადაცემებით, უმთავრესად დიაგონალზე ან მინდვრის სიგანეზე, იქ, სადაც ხიფათი არ იქმნება, გამწვავებები არაა და ამიტომ მეტოქეც არ იჩენს მაინცდამაინც დიდ თავგანწირვას კომბინაციათა ჩაშლისთვის ბრძოლაში.
გარკვეული ხნით ეს მიზანი მიღწეულ იქნა. დინამოელები თითქოს აჰყვნენ კიდეც “სპარტაკს” თამაშის ამ პოზიციურ მანერაში და მინდორზე თითქოს “საყოველთაო მშვიდობა” დამყარდა, მაგრამ უცებ, მე-15 წუთზე, თბილისელთა ნახევარდაცვამ მოულოდნელი, სწრაფი იერიში წამოიწყო. ასათიანმა კარგად შეარჩია მომენტი გარღვევისთვის და სწრაფი რეიდი შეასრულა ისე, რომ ვერავინ მოასწრო მისთვის ბურთის წართმევა. მხოლოდ მაშინ, როცა ასათიანი უკვე საჯარიმო მოედანში იყო შესული, მას უკნიდან წამოეწია პაპაევი. ამ მოგვიანებულ გამოდევნებას არ შეეძლო ხელი შეეშალა თბილისელისთვის — დაერტყა კარში და პაპაევმა მხოლოდ ის მოასწრო, რომ ფეხი გამოსდო მეტოქეს. პენალტი. დარტყმა ზუსტი, ცრუ მოძრაობით შეასრულა ილიადიმ, რომელმაც მეკარის მოძრაობის საპირდაპირო მხარეს გაგზავნა ბურთი — 1:0.
სიტყვამ მოიტანა და ილიადიზე უნდა ვთქვათ, რომ იგი ახლა საუკეთესო ფორმაშია. პირველი შესამჩნევი ისაა, რომ იმატა მისმა სისწრაფემ, გაბედულებამ, აქტივობამ. ილიადი გადამწყვეტ სიტუაციებში თამამად იღებს თავის თავზე საიერიშო კომბინაციების წარმოწყებას და დამთავრებასაც, მუდამ უჭირავს თავისი ზონა კოლექტიური დაცვისას. იგი კარგ სამსახურს უწევს გუნდს.
გაშვებული გოლის შემდეგ მოსკოველებმა მოუმატეს ტემპს, აქცენტი თავდასხმაზე გადაიტანეს და საკმაოდ ხანგრძლივი დროით გადასახლდნენ თბილისელთა ნახევარზე. მათ ხშირად გაჰყავდათ წინ არა მარტო ნახევარმცველები, არამედ კისელიოვიც. იყო რამდენიმე მომენტი, როცა “დინამოს” საჯარიმო მოედანზე რამდენიმე სერიოზული მომენტი შეიქმნა და ჩვენი გუნდი მთელი ძალით იყო ჩაბმული ამ უსიამოვნებათა ნეიტრალიზაციისთვის.
აი, ამ კრიტიკულ ვითარებაში მოსკოველთა ერთ-ერთმა მოთამაშემ დაუშვა უხეში ტექნიკური შეცდომა, რომელმაც გუნდს თითქმის არ დაუტოვა შანსი წაგებული მატჩის ხსნაში. ეს იყო როჟკოვი. მან კარიდან საკმაო მოშორებით დაკარგა ბურთი, რომელიც მას უკვე მიღებული ჰქონდა და წინ უნდა გაეგზავნა.
შემდგომი ამბები წამის მეათედში მოხდა: ნოდიამ შესანიშნავი ინტუიცია გამოიჩინა, მაშინვე “მოჰპარა” ბურთი როჟკოვს, სწრაფად გავიდა წინ და კავაზაშვილთან პირისპირ დარჩენილმა შორეულ კუთხეში ოსტატურად დაარტყა — 2:0.
ეს თითქმის გამარჯვება იყო! თითქმის იმიტომ ვამბობთ, რომ სპარტაკელებს არ ჩაუქნევიათ ხელი ამ თამაშზე. მათ დაუყოვნებლივ შეცვალეს ევლენტიევი სილაგაძით და ეს უკანასკნელი მაშინვე აქტიურად ჩაება თამაშში. მისი რამდენიმე ძალზე სახიფათო გარღვევა დამთავრდა ზუსტი გადაცემებით ცენტრში, სადაც ზედიზედ შემოდიოდნენ ოსიანინი, კისელიოვი, ჰუსეინოვი და ამ ბურთების მოგერიებისას დიდი შრომის გადატანა მოუხდათ დინამოელთა მცველებს და ურუშაძეს. იყო მომენტი, როცა ჩვენი გუნდის კარის ხსნა თითქოს შეუძლებელი იყო, მაგრამ ურუშაძემ შეძლო უძნელესი ბურთის აღება.
მატჩის დასასრულს დინამოელებმა იმავე ტაქტიკას მიმართეს, რასაც ადრე სპარტაკელებმა. მათ დააცხრეს ტემპი, გაამაგრეს დაცვითი ხაზები, ბურთს დიდხანს აჩერებდნენ მინდვრის შუაში და ბოლო წუთები მიმდინარეობდა ისე, რომ მოსკოველები უკვე დარწმუნებული იყვნენ: წაგებულ თამაშს აღარაფერი უშველიდა, “დინამო” ხელიდან აღარ გაუშვებდა გამარჯვებას.
7 ქულა 8 შესაძლებლიდან! ეს თბილისის “დინამოს” სერიოზული განაცხადია წლევანდელ საკავშირო ჩემპიონატში. ახლა ყოველ მატჩს, ყოველ ქულას თვალისჩინივით სჭირდება გაფრთხილება.
ბ. ქორქია.
Газета «Заря Востока» (Тбилиси) от 17 апреля 1969 года:
ЛИДЕР УКРЕПЛЯЕТ ПОЗИЦИИ.
От матча к матчу улучшают игру футболисты тбилисского «Динамо». Вчера они одержали очередную победу над сильным и опытным соперником — московским «Спартаком», снова порадовав футболом высокого класса.
Преимущество свое динамовцы дважды реализовали в первом тайме: на 15-й минуте Илиади открыл счет с одиннадцатиметрового удара, назначенного за «снос» Асатиани, а десять минут спустя Нодия отличным ударом забил второй гол.
Счет этот не изменился до конца матча — динамовцы, видимо, несколько успокоились, а спартаковцы никак не могли пробиться сквозь оборону хозяев поля. Защитники «Динамо» действовали уверенно и надежно, молодой Кантеладзе играл под стать своим опытным партнерам. А в нападении, как и в предыдущих встречах, своим неувядаемым мастерством блеснул Метревели. Одержав третью победу, динамовцы Тбилиси лидируют в своей подгруппе с семью очками из восьми.
Газета «Вечерний Тбилиси» (Тбилиси) от 17 апреля 1969 года:
БОЛЬШОЙ ФУТБОЛ.
Так можно охарактеризовать вчерашний матч на первенство страны между тбилисским «Динамо» и московским «Спартаком». Действительно, старые соперники продемонстрировали вчера многое из богатого арсенала большого футбола. Игра началась в вихревом темпе. И сразу же вырисовывается преимущество тбилисцев. Они много комбинируют, играют стремительно и с первых же минут начинают пристрелку к воротам соперников. На 15-й минуте Асатиани отлично врывается в штрафную площадь «Спартака». Его сносят. Арбитр матча Пинский назначает пенальти. И тбилисские болельщики увидели первый одиннадцатиметровый в нынешнем сезоне. Вопреки ожиданиям, вместо Метревели к мячу подошел Илиади. Удар он выполнил мастерски — Кавазашвили подался вправо, а мяч влетел в левый угол ворот. На 26-й минуте Г. Нодия «украл» мяч у защитника Рожкова и, выйдя на ворота, в упор послал мяч в сетку — 2:0. В дальнейшем счет не изменился.